کتاب حاضر رمانی اجتماعی و سیاسی از زندگی مردم روستایی است که معلم این ده در طول نه ماه به‌صورت شبه‌خاطرات روایت می‌کند.
جلال در این رمان به مساله ارباب‌رعیتی یا سیستم فئودالیته روستایی می‌پردازد و مشکلاتی که مردم روستاها در روزگار خود او با آن دست به گریبانند را نقد می‌کند.
ین رمان نیز مانند دیگر نوشته‌های جلال آل‌احمد داستانی گزارش‌گونه و انتقادی از وضعیت سیاسی و اجتماعی روزگارش است که این‌بار در قالب نه ماه از زندگی یک معلم در روستایی محروم بازمی‌نماید. با آنکه موضوع داستان چندان تازگی ندارد و در آن از حوادث هیجان‌انگیز خبری نیست و تنها روند آرام و زندگی ساده روستاییان را بازمی‌گوید؛ اما شیوه گزارش‌نویسی جلال، خواننده را تا پایان کتاب با خود می‌کشد و خواننده با اشتیاق تا پایان داستان را دنبال می‌کند.
