ھند شناخت

پیش گفتار
وحدت و کثرت دو واقعیت عینی تاریخ جوامع انسان یاند و توجه به آنها
نیز دو نیاز برای تداوم این جوامع به شمار می آیند. تمدن های بزرگ در تاریخ
جوامع بشری از آن رو زاییده شدند تا بتوانند هر دو واقعیت و نیاز را در
خویش جای داده و آنها را در کنار هم مدیریت نموده و در مسیر داد و ستد و
تعامل با یکدیگر قرار دهند و مقدمه بقا و استمرار و پیشرفت جوامع انسانی را
فراهم آورند.
ادیان به ویژه اسلام، از آغاز پیدایش، آشکارا با محیط و فرهنگ زمانه خود
رویه ای تعاملی پیشه ساخت و آن گاه که جهانی را در چتر حمایت خود دید،
واقعیت متکثر فرهنگ های مردمان را با دمیدن روح وحدت، بسان پیکره ای
واحد در کنار هم قرار داد و جهان اسلامی گسترده در سه قاره آسیا، آفریقا و
جنوب اروپا را در کمتر از یک سده خلق کرد و تمدن جهانی اسلام را با تکیه
بر تعامل متقابل وحدت و کثرت با یکدیگر بنیان نهاد.