کثرت یا وحدت وجود

آیا حقیقت «وجود» واحد است یا متکثر؟ به نظر ما هر گونه کثرت از حقیقت «وجود» منتفی است. اما اگر حقیقت «وجود» واحد است، چه تفسیری باید برای وحدت وجود کرد، و چه برهان هایی می تواند این دعوا را اثبات کند، و در صورت یگانه بودن وجود، تکلیف کثرات مشهود چیست؟ آیا آنها موهومند یا توجیه قابل قبولی برای پذیرش آنها، در عین پذیرش وحدت وجود نیز هست؟
در اهمیت بحث وحدت یا کثرت وجود می توان گفت هر یک از گرایش هایی که در این بحث بین صاحب نظران به وجود آمده است، موجب شده که یک مکتب فلسفی خاصی شکل بگیرد. با توجه به این تحقیق، می توان دریافت که حداقل برخی از براهین برای وحدت شخصی وجود به شکلی که در نزد عرفا مطرح است تام هستند و اشکالات وارده بر آنها ناتمام است.
در بخش اول کتاب، برهان ابوحامد محمد ترکه اصفهانی، بخش دوم و سوم کتاب برهان صائن الدین ترکه و در بخش چهارم، برهان قیصری بر وحدت شخصی «وجود» مورد بحث و مناظره قرار گرفته است. بخش سوم و دوم گرچه همه بحث هایش به یک برهان مربوط است، ولی به دلیل انبوهی مطالب مورد بحث در این برهان، قسمتی که راجع به رابطه وحدت وجود و نحوه وجود کلی بود، بدون اینکه ساختار مناظره دگرگون شود، به بخش سوم اختصاص داده شد.