چهل پاسخ درباره نماز

اثر پیش‌رو، تلاشی برای پاسخ‌گویی به برخی از مهمترین پرسش‌های جوانان درباره نماز است. این اثر با ادبیاتی ساده و روان و البته به صورت موجز با اتکا به کتاب «شناخت‌نامه نماز» تالیف آیت‌الله ری‌شهری تدوین گردیده است. مباحث این اثر در دوازده بخش سامان یافته است. تشریع نماز، صورت نماز، اوقات نماز، اجزای نماز، اهمیت نماز، آثار و برکات نماز، اهتمام به نماز، آداب نماز، قبولی نماز، سبک شمردن نماز و ... از جمله مباحثی است که در این اثر بدان پرداخته شده است.
1 آیا پاکی دل کافی نیست و حتما باید نماز بخوانیم؟
پاسخ اول: می دانیم یکی از صفات خداوند متعال، حکیم است؛ یعنی هیچ کاری را بدون حکمت انجام نمی دهد. اینکه خداوند نماز را واجب کرده است با اینکه می توانست به صرف راز و نیاز اکتفا کند حتما دلیلی و حکمتی داشته که او با علم و تدبیر بی نهایتش از آن اطلاع دارد؛ چون اگر این گونه نباشد باید نعوذ بالله بگوییم خداوند در واجب کردن نماز، کار عبث و بیهوده ای انجام داده است. پس، از حکیم بودن خداوند می فهمیم که در وجوب و اقامه نماز فایده ها و آثار بسیار زیادی وجود دارد که چیزی جای آن را نمی گیرد.
پاسخ دوم: یکی از علتهای تشریع احکام از طرف خداوند بر بندگانش، امتحان کردن آنهاست. خداوند از بین بندگان، آنان را که روحیه اطاعت کامل دارند بر می گزیند و آنان که بی چون و چرا به فرمانهای خدایشان عمل می کنند در امتحان اطاعت از خدا نمره قبولی می گیرند. پس یکی از علل واجب شدن نماز این است که خداوند قصد داشته است که با این دستور بندگانش را بیازماید تا معلوم شود چه کسی راز و نیاز خود با خدا را به همان صورت که خداوند فرموده انجام می دهد و چه کسی سرپیچی می کند؛ تا هر دو به پاداش و جزای عملشان برسند.
پاسخ سوم: می پرسیم: پاکی دل یعنی چه؟ اگر بگویید: به معنای این است که انسان در دل خود نسبت به همه کس و همه چیز حسن ظن داشته باشد و دلش آلوده به نیتهای پلید و زشت نباشد؛ می گوییم: پاکی دل به این معنا یا به هر معنای دیگری وقتی می تواند جای نماز را بگیرد و ما را از خواندن نماز بی نیاز کند که تمام فایده ها و آثار و حکمتهایی را که در نماز وجود دارد دارا باشد؛ آیا پاکی دل چنین جامعیتی دارد؟ اینک با ذکر فایده ها و آثار و فلسفه وجوب نماز پاسخ این پرسش را به خود شما وامی گذاریم.