پژوهشی در روایات تفسیری امام باقر و امام صادق (علیهما السلام)

پژوهشی در روایات تفسیری امام باقر و امام صادق علیهما السلام نوشته لاله افتخاری(معاصر)، کتابی است به زبان فارسی و با موضوع علوم قرآنی و حدیث.
نویسنده در این اثر احادیث تفسیری صادقین(ع) را مورد بررسی قرار میدهد. چون بررسی تمامی روایات درباره همه آیات گستردگی فراوانی دارد، لاله افتخاری به هدف دستیابی به شیوه تفسیری این دو امام(ع) فقط احادیث مربوط به آیات جزء سیام قرآن را، مورد بررسی قرار داده است.
او در مقدمه انگیزه خود برای نگارش این کتاب را چنین شرح می دهد: بر اساس حدیث شریف ثقلین -که میان تمامی مسلمانان متواتر است- قرآن و عترت(ع) تا ورود به حوض از یکدیگر جدا نخواهند شد؛ بنابراین بر ماست که به این دو رشته ناگسستنی درآویزیم و از سرچشمه زلالشان سیراب گردیم. با این انگیزه و با یاری خداوند بر آن شدم بخشی از آموزه های تفسیری آن گنجینه های وحی الهی را مورد بررسی قرار دهم. با توجه به آن که در زمینه روایات تفسیری دوران پیامبر اکرم(ص)، علی(ع)، صحابه، تابعین، امام عسکری(ع) و کتب تفسیری بعدازآن بزرگواران پژوهش هایی انجام گرفته است لکن در این میان حلقه مفقوده ای وجود دارد که به یکی از مهم ترین فرازهای تاریخ تشیع یعنی دوران باقرین(ع) مربوط است. پس تلاش خود را در راه پژوهش درباره روایات تفسیری آن دو پیشوای والامقام به کار میگیرم و کتاب خود را به بررسی کلامشان اختصاص میدهم.
کتاب دارای اهدائیه، سخن مرکز تحقیقات قرآن کریم المهدی، چکیده، تقدیریه، مقدمه و محتوای مطالب در چهار فصل است. نویسنده در نگارش این کتاب از 66 اثر از منابع شیعه و سنی به زبان فارسی و عربی بهره برده که برخی از آن ها عبارتند از: الارشاد شیخ مفید، الاتقان فی علوم القرآن سیوطی، البرهان فی علوم القرآن زرکشی، الکافی کلینی، بحارالانوار، تفسیرهای صافی، المیزان، مجمع البیان طبرسی، کشاف زمخشری، جامع البیان طبری، روح المعانی آلوسی و... و التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب و التمهید فی علوم القرآن محمدهادی معرفت، التفسیر و المفسرون ذهبی، التوحید و ثواب الاعمال و عقاب الاعمال و الخصال شیخ صدوق و....
نویسنده در چکیده کتاب بیان می دارد که دین خدا در قالب وحی قرآنی و وحی بیانی بر پیامبر(ص) عرضه شده است. سهم عظیمی از وحی بیانی به صورت آموزه های خاص دینی، فقط در اختیار وارثان علم ایشان یعنی اهل بیت(ع) قرار گرفته و در این میان، سهم صادقین(ع) به دلیل شرایط بهتر زمانی و مکانی، بیشتر است و روایات آنان در تدوین مکتوبات حدیثی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. او مینویسد: «در این پژوهش، ضمن بیان مباحث مقدماتی مانند تعریف تفسیر، تاویل و اثر، تفسیر اثری و جایگاه آن، تفسیر اهل بیت(ع) و سیر تطور آن، از زمان پیدایش تا دوران باقرین(ع) نگاهی به حیات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی آن دو بزرگوار افکنده، آنگاه با بررسی روایات منسوب به ایشان، ذیل آیات جزء سیام قرآن به روش و مبانی تفسیری آن دو بزرگوار دست یافته ایم. سپس در بخش اصلی، روایات باقرین(ع) ذیل آیات جزء سیام قرآن را یک به یک مطرح و مورد بررسی قرار داده ایم.»