پله های معرفت؛ تفسیر دعای جوشن کبیر

کتاب پله‌های معرفت، تالیف حجت الاسلام سید علی نجفی و محمد جولایی تهرانی، تفسیر دعای جوشن کبیر است.

در دعای جوشن کبیر، خدا به نام‌ ها و صفات گوناگون که در آیات و روایات اسلامی آمده‌ است، خوانده می‌ شود. علامه مجلسی و برخی روایات اسلامی خواندن این دعا را به خصوص در شب‌ های قدر توصیه کرده‌ اند.

در روایت تاریخی آمده است که دعای جوشن کبیر در یکی از غزوات صدر اسلام از جانب جبرئیل برای پیامبر اسلام آورده شده است. این‌ دعا صد بند دارد و هر بند حاوی‌ ده‌ اسم از اسمای‌ خداست‌، به‌ جز بند 55 که‌ یازده‌ اسم‌ باری‌ تعالی در آن‌ آمده‌ است‌؛ بنابراین‌، درمجموع‌، این‌ دعا حاوی‌ هزار و یک‌ «اسم‌» خدای‌ متعال‌ است. تعداد زیادی از نام‌ ها، تعابیر و اصطلاحات به کار رفته در این دعا، برگرفته از قرآن هستند. در هر فراز، کلمات به‌کار رفته حالت موزون و آهنگین دارند؛ چیزی که بسیار شبیه به آرایه ادبی سجع در ادبیات فارسی است. به عنوان نمونه، در فراز اول، کلمات «رحیم»، «کریم»، «مقیم»، «عظیم»، «قدیم»، «علیم»، «حکیم» و «حلیم» به کار رفته‌ اند که به علت مشابه بودن حروف پایانی، به این فراز حالت آهنگ‌ گونه داده‌ اند.

بخشی از کتاب:
این باب مذاکره ی علم و مجالست اهل علم است. ابوذر نقل کرد از رسول اکرم(ص) که فرمود پیغمبر اکرم فرمودند اباذر جلوس و نشستی یک ساعت در نزد مذاکره ی علم احب است و محبوبتر است از من به سوی من از قیام هزار رکعت نماز. بعد فرمودند و جلوس یک ساعت در نزد مذاکره ی علم محبوبتر است به سوی من، «من الف غزوه » از هزار غزوه در غزوات و جنگهایی که در رکاب پیغمبر بودند و قرائت کل قران ابوذر عرض کرد یا رسول الله آیا مذاکره ی علم از قرائت کل قران بهتر
است؟ حضرت فرمودند که یا اباذر «الجلوس ساعه عند مذاکره العلم » نزد مذاکره ی علم یک ساعت نشستن احب است در نزد من از قرائت کل قران نه یک بار بلکه «عشر الف مره » ده هزار مرتبه بالاتر است. بعد فرمود «علیکم به مذاکره العلم » بر شما باد مذاکره ی علم «فان بالعلم تعرفون الحلال من الحرام » چون به واسطه ی علم، حلال را از حرام می دانید.