هنر پیش بینی

کتاب هنر پیش‌بینی نوشتۀ فیلیپ تتلاک و دن گاردنر، یکی از پرفروش‌های امریکا است که به ما می‌آموزد چگونه با پیروی از یک روش علمی روشن، پیش‌بینی‌های خیره‌ کننده داشته باشیم.

چه می‌شود اگر بتوانیم توانایی خود برای پیش‌بینی آینده را بهبود بخشیم؟ هر آنچه انجام می‌دهیم، با پیش‌بینی‌های ما درباره رخدادهای آینده گره خورده است. تفاوتی نمی‌کند که یک خانه نو بخریم یا شغل خود را عوض کنیم، محصولی جدید طراحی کنیم یا کسی را به همسری بگیریم، در هر حال تصمیم‌های ما، با گونه‌ای از پیش‌بینی آشکار و پنهان در این‌ باره همراه است که کارها چگونه پیش می‌رود و اوضاع چگونه خواهد بود.

اما مشکل اینجاست که ما «پیشگویان» خوبی نیستیم. پرفسور فیلیپ تتلاک (Philip E. Tetlock)، در یک پژوهش برجسته بیست ساله نشان داد که در مجموع برای پیش‌بینی آینده، حتی کارشناسان در قیاس با کسانی که حدس و گمان‌هایی تصادفی درباره آینده دارند، تنها اندکی بهتر عمل می‌کنند. آخرین پروژه تتلاک - که پژوهشی دامنه‌دار و با بودجه دولتی بود که با ارزیابی پیش‌بینی‌های بیش از یک میلیون نفر سروکار داشت - نشان داد افرادی وجود دارند که پیش‌بینی‌هایی واقعی و قابل سنجش دارند. این‌ها افرادی عادی هستند که در میان آنان از اقشار مختلف جامعه می‌توان سراغ گرفت و این توان را دارند که در قیاس با پیشگویان معمولی آینده را با دقتی در حدود 60 درصد پیش‌بینی کنند. آن‌ها همان پیش‌گویان برتر یا «ابرپیشگوها» هستند.

تتلاک و دن گاردنر (Dan Gardner) دیگر نویسنده کتاب هنر پیش‌بینی (Superforecasting)، درباره درس‌هایی که می‌توان از این گروه نخبه آموخت، به بینشی خیره ‌کننده دست یافته‌اند. آن‌ها الگوها و روش‌هایی عرضه می‌کنند که به پیشگویان این توان را می‌دهد که در این زمینه، حتی تحلیل‌گران حرفه‌ای سازمان‌های اطلاعاتی-جاسوسی را که به اطلاعات طبقه‌بندی‌ شده دسترسی دارند، پشت ‌سر بگذارند. از این گذشته، نویسندگان کتاب، رهنمودهایی کاربردی هم ارائه می‌دهند درباره اینکه ما چگونه می‌توانیم این الگوها را در کسب‌وکار، مسائل بین‌المللی یا در زندگی روزمره به سود خویش به‌ کار گیریم.

در بخشی از کتاب هنر پیش‌بینی می‌خوانیم:

همه ما به گونه‌ای پیش‌بینی می‌کنیم. هنگامی که به تغییر شغل، ازدواج، خرید منزل، سرمایه‌گذاری، تولید یک کالا یا بازنشستگی می‌اندیشیم، تصمیم‌های ما بر این پایه است که در آینده چه رخ خواهد داد. این انتظارات، همان پیش‌بینی‌های ما هستند. اغلب این خود ما هستیم که آینده را پیش‌بینی می‌کنیم اما هنگامی که پای رخدادهای بزرگ در میان است - همچون سقوط بازار، جنگ و تزلزل رهبران - به کارشناسان روی می‌آوریم، به افرادی همچون تام فریدمن. اگر شما یکی از کارمندان کاخ سفید باشید، می‌توانید ببینید که وی با رییس‌جمهوری آمریکا درباره خاورمیانه بحث می‌کند. اگر مدیر اجرایی ارشد هستید، وی را در مجمع داووس می‌بینید که با میلیاردرها و شاهزاده‌های سعودی در حال گپ زدن است و اگر هیچ‌کدام از این‌ها هم نباشید، مقالات فریدمن را در ستون‌های نیویورک‌ تایمز می‌بینید و کتاب‌های پرفروش وی را مطالعه می‌کنید که به شما نشان می‌دهد هم‌اکنون در جهان چه خبر است، چرا اینگونه است و در آینده جریان امور به کدام‌ سو خواهد رفت. میلیون‌ها نفر در جهان همین کار را می‌کنند. بیل فلاک هم مانند تام فریدمن، رخدادهای جهان را پیش‌بینی می‌کند اما اشتیاق بسیار کمتری نسبت به دریافت‌های وی وجود دارد. بیل فلاک سال‌ها برای وزارت کشاورزی آمریکا در منطقه آریزونا کار می‌کرد اما اکنون در زادگاهش نبراسکا زندگی می‌کند. وی در مدیسون به دنیا آمد که شهرکی کشاورزی است. پدر و مادرش صاحب امتیاز و ناشر روزنامه مدیسون استارمیل بودند؛ نشریه‌ای که پر از گزارش‌هایی درباره ورزش‌های محلی و ملی آمریکا بود. بیل در دبیرستان، دانش‌آموز خوبی بود و پس از آنکه لیسانس خود در رشته علوم را از دانشگاه نبراسکا گرفت به دانشگاه آریزونا رفت تا ادامه تحصیل دهد. هدف وی این بود که دکتری ریاضیات بگیرد اما دریافت که تحصیل در این رشته فراتر از حد توانایی اوست و این رشته را رها کرد. جذابیت کلاس‌های پرنده‌شناسی اشتیاق بیل را برانگیخت و از آن جا که آریزونا منطقه بسیار مناسبی برای مشاهده پرندگان است، وی به‌ صورت پاره‌وقت به کار میدانی برای دانشمندانی سرگرم شد که زندگی پرندگان را بررسی می‌کردند. پس از آن شغلی را در وزارت کشاورزی به‌دست آورد و مدتی در آن جا ماندگار شد. وی اکنون 55 سال دارد و بازنشسته شده است، هرچند می‌گوید اگر شغلی به وی پیشنهاد شود، آن را می‌پذیرد. بنابراین بیل بخشی از زمان فراغت دوران بازنشستگی را صرف پیش‌بینی می‌کند. بیل تقریبا به 300 پرسش پاسخ داده است، پرسش‌هایی از این قبیل که «آیا روسیه در سه ماه آینده رسما بخش‌های دیگری از قلمرو اوکراین را به خاکش منضم خواهد کرد؟» و «آیا در سال آینده، هیچ کشوری از منطقه یورو کنار خواهد کشید؟» این‌ها پرسش‌های مهم و موثری هستند و پاسخ به آن‌ها هم دشوار است. شرکت‌ها، بانک‌ها، سفارت‌خانه‌ها و سازمان‌های اطلاعاتی-جاسوسی، همه در تلاش بی‌وقفه برای پاسخ دادن به این‌گونه پرسش‌ها هستند. «آیا کره‌شمالی پیش از پایان امسال بمب هسته‌ای دیگری را آزمایش خواهد کرد؟»، «در هشت ماه آینده، چه کشورهای دیگری موارد ابتلا به ابولا را گزارش خواهند کرد؟»، «آیا هندوستان یا برزیل تا دو سال آینده به عضویت دائم شورای امنیت سازمان ملل درخواهند آمد؟»