نظریه های احیا و بازسازی تمدن اسلامی

تمدن اسلامی به دلیل اهمیت، بزرگی و تاثیری که در شکل‌گیری تمدن جدید غرب داشته در طی دو قرن معاصر در کانون توجه تمدن شناسان جهان بوده و آثار گوناگون و متعددی درباره آن نوشته شده است. هرچند متفکران مسلمان در این مسیر نقش قابل توجهی داشته‌اند، با این حال باید گفت که بخش عمده‌ای از دانش تمدنی که درباره تمدن اسلامی به ما رسیده، برخاسته از مطالعات شرق شناسان غربی بوده و آمیخته با ذهنیات اندیشمندان غربی درباره اسلام و جوامع اسلامی است. از سوی دیگر بسیاری از نظریات تمدن متفکران مسلمان در این دوره در مواجهه با تمدن غربی و در نسبت با آن پدید آمده و در واقع نظریه‌هایی برای چگونگی مواجهه با تمدن جدید غرب هستند.



در کنار این دست نظریه‌ها که بخش عمده‌ای از مباحث تمدنی متفکران مسلمان را تشکیل داده‌اند، طیف دیگری از نظریه‌های موسوم به نظریه‌های احیاء و بازسازی تمدن اسلامی شکل گرفته که هرچند نیم نگاهی به تمدن جدید غرب داشته اما دارای شخصیت و هویتی مستقل است. به نظر می‌رسد حداقل بخشی از متفکران مسلمانی که دست‌اندرکار ارائه نظریه‌های احیاء و بازسازی هستند به دنبال کنار زدن اتمسفر عالمگیر تمدن جدید غربی و درانداختن طرحی اسلامی برای هدف احیاء و بازسازی بوده‌اند