مهارت پلی بسوی اشتغال

کتاب مهارت پلی بسوی اشتغال نوشته‌ی حسن گرزین، به بررسی رابطه بین کسب مهارت دانش‌آموختگان فنی حرفه‌ای و اشتغال آنان در بازار‌ کار از دیدگاه متخصصان و مدیران می‌پردازد.
اشتغال و بیکاری از جمله شاخص‌های اقتصادی و اجتماعی‌اند که در دوره‌های مختلف زمانی در همه کشورهای جهان مورد توجه بوده و از دل‌ مشغولی‌های سیاست‌گذاران و اقتصاد دانان هر کشوری محسوب می‌شوند. یکی از مهم‌ترین دلایلی که موجب شده سیاست‌گذاران و اقتصاد‌ دانان به این شاخص‌های اقتصادی و اجتماعی توجه عمده‌ای داشته باشند، پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست‌ محیطی مربوط به بیکاری مانند افزایش فقر، بزهکاری، اختلافات خانوادگی، نرخ طلاق، مسائل زیست محیطی و دیگر مسائل است. بر این اساس، بازار‌ کار که در آن تعادل بین عرضه و تقاضای نیروی کار مطرح است، در قلمرو توجه دولت‌ها و اقتصاددانان قرار می‌گیرد. به طوری که این بازار به دلیل تعاملی که با بازارهای چهارگانه‌ی اقتصاد‌ کلان دارد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بنابراین با توجه به مسائل اقتصادی و اجتماعی، فرهنگی و زیست‌‌ محیطی که در رابطه با وضعیت اشتغال و بازار‌ کار مطرح می‌شود، دولت‌ها باید همیشه به دنبال سیاست‌هایی باشند تا به نحوی بتوانند وضعیت اشتغال را طوری تنظیم کنند که هیچ معضل اقتصادی و اجتماعی، فرهنگی و زیست‌ محیطی ایجاد نشود.
از آن جایی که یکی از دلایل بیکاری در کشور، فقدان مهارت‌های مورد نیاز بازار‌ کار از سوی جویندگان کار است، انتظار می‌رود سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور که بر اساس ماده 107 و 108 قانون‌ کار، متولی آموزش‌های فنی و حرفه‌ای غیررسمی،‌ کوتاه مدت، آموزش‌های مهارتی در بخش‌های صنعت، خدمات و کشاورزی است، بتواند نقش به سزایی را در کاهش نرخ بیکاری ایفا کند. اشتغال شامل فعالیت‌هایی است که تولید و خرید کالاها و خدمات با هدف فروش آن‌ها را به منظور کسب سود دربر می‌گیرد. از دیدگاه اسلام کار دلیل وجودی انسان‌هاست و شرط حیات و بقاء و دوام انسان بوده، جوهره انسان و عامل عزت، شرافت و کرامت انسانی است. کار در سطح ملی، عامل شکوفائی اقتصادی و باعث سعادت و امنیت اجتماع می‌گردد. مبحث اشتغال همیشه در کنار منابع انسانی معنا پیدا می‌کند و منابع انسان نیز بدون مهارت قادر به اشتغال خود نیست. آموزش‌های فنی و حرفه‌ای نقش مهمی در تشکیل سرمایه انسانی از طریق تربیت نیروهای ماهر مورد نیاز بازار کار در کشورهای مختلف جهان ایفا می‌کنند. این آموزش‌ها در کشورهای در حال توسعه نه تنها عهده‌دار تربیت نیروی کار مورد نیاز بخش‌های مختلف اقتصاد این کشورها است، بلکه از طریق بستر‌ سازی خود‌ اشتغالی، به حل مشکل بیکاری نیز کمک می‌نمایند.

در بخشی از کتاب مهارت پلی بسوی اشتغال می‌خوانیم:
سنگ زیر بنای موفقیت، به درک ارزش مهارت‌ها از سوی افراد، ‌شرکت‌ها و دستگاه‌های دولتی وابسته است. بیشتر افراد و سازمان‌ها باید متقاعد شوند که موفقیت در آینده وابسته به ارتقا سطح مهارت‌هایشان است. اگر افراد و سازمان‌ها باور کنند که ارتقا مهارت‌ها امری ارزشمند است آن را در الویت قرار می‌دهند. ‌به تلاش در مقیاس بزرگ‌تری از سوی همه طرف‌های درگیر نیاز است. حالا زمان بازسازی از طریق تلاش‌های مستمر است. ضروری است سرمایه‌گذاری بر مهارت‌ها توسط همه سهام‌داران به عنوان راه حل کلیدی غلبه بر بحران و زمینه‌سازی برای توسعه پایدار در نظر گرفته شود که به حفظ نیروی کار و حمایت استراتژیک از بخش‌های مهم برای ایجاد مشاغل پایدار کمک خواهد کرد. بحران همچنین به برخی از گروه‌ها خصوصا جوانان و مهاجران ضربه خواهد زد.
قابلیت اشتغال این گروه‌ها یکی از شاخص‌های تحقق عدالت اجتماعی است. اهمیت دادن به مهارت‌ها به عنوان ابزاری برای کسب موفقیت هزینه‌های دولت را افزایش می‌دهد. سهم مسئولیت دولت، ‌نهادهای عمومی، کار فرمایان و افراد باید مورد باز اندیشی قرار گیرد. ضروری است کار فرمایان و افراد به میزان تقاضا برای کسب مهارت، مشارکت‌شان را افزایش دهند. نهادهای دولتی نقش کلیدی در این بازی دارند ‌چون نهادهای دولتی خودشان کار فرماهای بزرگی هستند. اقدامات صورت گرفته برای افزایش منافع و یا کاهش هزینه مهارت‌ها، حجم سرمایه‌گذاری بر روی مهارت‌ها توسط کار فرمایان و افراد را افزایش می‌دهد.
دولت‌ها مسئولیت اصلی برای بهبود اشتغال و سیستم‌های آموزش شغلی و حرفه‌ای را بر عهده دارند. تامین بودجه در شرایط بد اقتصادی هزینه‌های دولت را افزایش می‌دهد. بنابراین دولت‌ها باید پاسخگویی سیستم‌های آموزشی به نیازهای فراگیران و کار فرمایان را مد‌ نظر قرار دهند. عملکرد و پاسخگویی سیستم‌های آموزش شغلی و حرفه‌ای عامل مهمی در غلبه بر بحران جاری و کمک به رشد در بلند مدت محسوب می‌شود. این چالش‌ها و فرصت‌ها زمانی مطرح می‌شود که اغلب کشورهای عضو اتحادیه اروپا با موانع جدی مالی مواجه می‌باشند. در تعیین الویت‌ها در خصوص تامین بودجه برای آموزش‌های شغلی و حرفه‌ای به انتخاب‌های روشن و معقول نیاز داریم. ضروری است افراد و کار فرماها را به سرمایه‌گذاری بیشتر برای توسعه مهارت‌هایشان به منظور دستیابی به منافع حاصل از به‌ کارگیری پتانسیل افراد ترغیب نماییم.