مسئولیت کیفری و جزایی خوابگرد در جرائم ارتکابی

کتاب مسئولیت کیفری و جزایی خوابگرد در جرائم ارتکابی نوشته علی رزمان، به بررسی مقایسه خواب با اغماء، بیهوشی و مستی، خواب مصنوعی، تعریف خواب مصنوعی و ماهیت خواب مصنوعی می‌پردازد.
در قلمرو حقوق کیفری افراد زمانی پاسخگو و مسئول‌اند، که دارای ادراک و اختیار باشند. بنابراین، اگر انسانی مدرک و مختار نباشد، مسئول اعمال خود نیست. یعنی در قبال امر و نهی قانون‌گذار تکلیفی ندارد. چرا که خطاب قانون‌گذار متوجه کسانی است که دستورهای او را فهمیده و قدرت بر اجابت آن را دارند.
به عبارت دیگر، مسئولیت کیفری نوعی الزام به پاسخگویی آثار و نتایج نامطلوب پدیده‌ی جزایی، یا هر قاعده و یا قانون و یا تکلیفی را دارا است. غالب نظام‌های جزایی دنیا، فرض مسئولیت قانونی را مورد پذیرش قرار داده، و در کش و قوس امر بین مسئولیت و عدم مسئولیت، اصل را بر مسئولیت جزایی دانسته‌اند. قوانین جزایی جدید نیز بر پایه فرض مسئولیت بنا شده است. در این میان ممکن است، اوضاع و احوال و یا رفع مسئولیت کیفری جانی گردد. ارتکاب جرم در خواب نمونه‌ای از خصیصه‌ها و شرایطی است، که به لحاظ وضعیت در این خصوص، بر مسئولیت کیفری انسان سایه افکنده و آن را دستخوش تغییراتی می‌نماید.
خواب امری طبیعی و فطری است و در انسان به دنبال خستگی عضلانی و یا دماغی حادث می‌شود. این رفتار در وجود هر انسانی نهفته بوده و گریزی از آن نیست و کسی نمی‌تواند به مخالفت با آن برخیزد. حالت یا وضعیتی که به صورت خواسته یا ناخواسته بر بدن غالب می‌شود و فعل و انفعالات ذهنی و قدرت تفکر و تصمیم‌گیری را برای مدت معین می‌نماید.

در بخشی از کتاب مسئولیت کیفری و جزایی خوابگرد در جرائم ارتکابی می‌خوانید:
خواب در لغت‌نامه دهخدا نقیض بیداری، نوم، حالت آسایش و راحتی که به واسطه‌ی از کار باز آمدن حواس ظاهره و فقدان حس در انسان و سایر حیوانات بروز می‌کند، تعریف شده و در فرهنگ معین به معنی نوم، غفلت و حالتی توام با آسایش و آرامش که بر اثر از کار باز ماندن حواس ظاهر در انسان و حیوان پدید می‌آید، آمده است. در اصطلاح خواب، کاهش تا فقدان سطح هوشیاری، تعلیق نسبی ادراکات حسی و غیر فعال شدن تقریبی تمام عضلات ارادی در زمان استراحت است. به طوری که فعالیت بدن و ذهن تغییر کرده و توهم‌های بینایی جایگزین تصاویر واضح واقعی می‌شود. در بین پستانداران، پرندگان، ماهیان و دیگر جانداران مراحل خواب و بیداری وجود دارد. خواب برای سلامت و بازسازی سیستم اعصاب، سیستم ایمنی و سیستم عضلانی اسکلتی انسان‌ها و جانوران اهمیت داشته و فرصتی است برای تجدید قوا که ضمن آن، حواس ظاهری نسبتا بی‌حرکت می‌ماند و شخص با بستن چشم‌ها و معمولا به حالت دراز کش، مدتی را به استراحت می‌پردازد. خواب را می‌توان حالت منظم، تکار شونده و به آسانی برگشت پذیر ارگانیسم تعریف کرد، که معمولا با بی‌حرکتی و با بالا رفتن قابل توجه آستانه واکنش به محرک‌های خارجی در مقایسه با حالات بیداری مشخص می‌شود.