مجموعه مقالات تاریخ اسلام (جلد پنجم)

این مجموعه در سه فصل سامان یافته است. فصل اول اختصاص به کلیات دارد و حاوی مقالات زیر است: قانونمندی تاریخ (منوچهر صانعی)، قانون‌مندی جامعه و تاریخ؛ مبانی فلسفه تاریخ در قرآن (محمود رجبی)، پیشینه مطالعات اسلامی در غرب (ریچارد سی ماریتن/ ترجمه سیدحسن اسلامی)، نگاهی به مکاتب شرق‌شناسی در اروپا (فتح‏الله الزیادی/ ترجمه حسن حسین‌زاده شانه‌چی).
در فصل دوم جهان پیش از آستانه بعثت با سه مقاله گونه‌شناسی پرستش در عصر جاهلی (علی غلامی دهقی)، اوضاع سیاسی مذهبی ایران در آستانه ظهور اسلامی (حسین مفتخری) و بررسی مبانی سیاسی ایدئولوژیک دو جامعه عرب و ایرانی مقارن ظهور اسلام (سیداصغر محمودآبادی) مورد کنکاش قرار گرفته است.
اما فصل سوم با هشت مقاله و یک گفتگو به سیره پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌پردازد. سیره پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله در گفتگو با آیت الله علامه سیدجعفر مرتضی عاملی، عرفان و عبادت در سیره پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله (محمدرضا جباری)، نگاهی به سه اصل اساسی در سیره تربیتی نبوی (مصطفی دلشاد تهرانی).