قیام امام حسین علیه السلام در پرتو نص و سند

کتاب حاضر پژوهشی درباره قیام امام حسین (علیه‎السلام) است که به قلم حضرت آیت‏ الله فضلی در سال 1382 ه ق (1962م) در نجف اشرف به رشته تالیف درآمده و در همان زمان منتشر شده است. این کتاب جزو نخستین آثار علامه فضلی است که آن را در جوانی و سن تقریبا بیست و هفت سالگی به رشته تحریر درآورده است.
کتاب حاضر هم زمان با شروع جنبش اسلامی سیاسی و نهضت علمی مبارک نجف و اوج کشمکش آنها و رواج کمونیسم در عراق نوشته شده است؛ مساله ای که موجب می شود خواننده در کنار زبان و روش علمی کتاب که از شعارهای انقلابی نیز بهره گرفته، شاهد انعکاس حوادث آن برهه از زمان باشد.
علامه فضلی در این اثر تلاش می کند تا هم جنبش فرهنگی در اندیشه اسلامی آن زمان و هم تبلور این وضعیت فکری و معنوی را در نسل جدید تحلیل کند. گفتار حاضر، با ساختار عاطفی و رنگ علمی در این زمینه نقشی به سزا ایفا کرده و بر آن است تا اندیشه ای نو از مبانی اسلام و فرهنگ اسلامی را مطرح کند.
این کتاب از سه بخش تشکیل شده است: علامه الفضلی؛ مرد حوزه و دانشگاه (سید یاسر قزوینی)، مقدمه فواد الفضلی (مسئول هیات تالیفات علامه فضلی) بر کتاب و متن اصلی کتاب.
سید یاسر قزوینی در بخشی از این کتاب به معرفی علامه الفضلی و جایگاه علمی و فرهنگی اش در عراق و عربستان می پردازد و می نویسد: «عالم شیعی عربستانی علامه شیخ عبدالهادی الفضلی از دوستان و شاگردان شهید سید محمدباقر صدر و از شاگردان آیت‏الله خوئی و از نخستین فارغ ‏التحصیلان دانشکده فقه شیخ محمدرضا مظفر بود و چندی را نیز در دانشگاه بغداد سپری کرد. نام وی در میان اعضای منتدی النشر و نخستین اعضای حزب الدعوه الاسلامیه که امروز زمام امور را در عراق به دست دارد دیده می‏شود. الفضلی در ابتدای کار حزب الدعوه و تحت تاثیر فضای حزب، چند کتاب در پاسخ به تئوری‏های مارکسیستی نیز به نگارش درآورد... شیخ عبدالهادی الفضلی برای نخستین بار و قبل از تبعید امام خمینی(ره) به ترکیه و در ملاقاتی با ایشان اندیشه «ولایت فقیه» را وارد حزب کرد، و برآن شد تا رهبری حزب را بر مبنای ولایت فقیه سامان دهد. اما گویا حضور الفضلی در حزب چندان نپایید.»
وی در بخش دیگری از این کتاب می نویسد: «یکی از وجوه برجسته حیات علمی شیخ عبدالهادی الفضلی نگارش کتاب‏های علمی آکادمیک می‏باشد... الفضلی همواره یکی از منادیان اصلاح دروس در حوزه بود و از این منظر کتاب‏هایی نیز برای تدریس در حوزه‏ها و دانشگاه‏ها به نگارش در آورد که با استقبال خوبی مواجه شدند... عبدالهادی الفضلی را می‏ توان از یک‏سو عالمی برآمده از حوزه سنتی و از سوی دیگر، دانشمندی دانشگاهی تلقی کرد که از نقطه عزیمت نظام‏های سنتی و با احترام به این نظام، خواستار اصلاح نظام سنتی حوزه‏های علمیه بود.»