فلسفه نماز (2) (حکمت ها و اسرار نماز)

بی گمان، تمامی احکام الهی دارای فلسفه و دلیل است، ولی لازم نیست در تمام احکام و فرمان های الهی، در پی یافتن دلیل آن باشیم. مسلمان باید در برابر پیام وحی، تسلیم باشد و این روحیه تسلیم و پذیرش، کمال آدمی است و اساسا برخی از دستورات برای آزمودن روح تسلیم و بندگی است.
اما در عین حال خود قرآن، بارها در کنار بیان احکام، به دلیل آنها هم اشاره کرده است. امامان معصوم نیز در روایات، به بیان این حکمت ها پرداخته و دانشمندان مسلمان نیز کتاب هایی در بارۀ اسرار و فلسفه احکام، از جمله نماز و برخی از ارکان و اجزایش؛ نظیر اسرار نیت، تشهد، رکوع، سجده، سلام ها و … نوشته اند.
نماز که توجه به سرچشمه همه بزرگی ها و استمداد از کانون قدرت و عظمت است، کبر و غرور را از انسان می زداید. به بیان دیگر، نماز خودبینی و تکبر را می شکند؛ چرا که انسان هفده رکعت در هر شبانه روز و در هر رکعت دو بار در برابر خدا پیشانی بر خاک می گذارد، خود را ذره ای در برابر عظمت او می بیند. پرده های غرور و خودخواهی را کنار می گذارد؛ به همین دلیل امام علی (ع) بعد از ایمان نخستین عبادت را که نماز است با همین هدف تبیین می کند و می فرماید: خداوند ایمان را برای پاک سازی انسان از شک واجب کرده و نماز را برای پاک سازی از کبر.