فلسفه اخلاق (ویلیامز)

کتاب حاضر، مجموعه مقالات پژوهشی در حوزه طنز فارسی است که آن را سید عبدالجواد موسوی پژوهشگر طنز گرد آورده است. وی در مقدمه کتاب آورده است، طنزنویسی دشوار است و از آن دشوارتر نوشتن درباره طنز. این دشواری از سویی و سخت گیری و وسواس ما از دیگر سو سبب شده است تا سرعت کار به دلخواه ما نباشد. ایرادی هم ندارد. اگر مجبور شویم حتی قید چاپ چنین مجموعه ای را هم می زنیم اما حاضر نیستیم اثری نازل و فاقد ارزش عرضه کنیم. قصه فضل فروشی هم نداریم. همه همت و توان خود را به کار می گیریم تا کاری در خور شان فرهنگ و ادب این سرزمین ارائه کنیم. با این مقدمه درمی یابیم که مجموعه حاضر مجموعه مقالات است در حوزه طنز نه کتاب طنز. مقاله اول کتاب مربوط به منوچهر احترامی است، تحت عنوان انوشیروان هم معقول برای خودش آدمی بوده است. احترامی در مقدمه مقاله اش می نویسد: طز یک ویژگی است که مانند آب زیر کاه همواره در حال حرکت و نفوذ است و لذا در یک محدوده ساکن نمی ماند. هرگونه تغییر موقعیت در مکان، زمان ؟، عادت، آیینها و باورهای جامعه در ذات خود این ظرفیت را دارد که ماهیت پدیده های طنزآمیز جامعه را تغییر بدهد یا در این پدیده ها جنبه های طنزآمیز تازه ای به وجود بیاورد یا حتی جنبه های طنزآمیز تازه ای در آن کشف کند. با این دیدگاه طنز در متون کلاسیک و کهن زبان فارسی، مصادیق بسیار متنوعی پیدا می کند و فقط محدود به لطیفه گویی و حاضرجوابی و نظایر آن نمی شود. در این مقاله احترامی به طنز در گفت روکردار انوشیروان که معروف به عادل بوده پرداخته است و در جایی آورده است: هر که را مال نه، کامرانی نه، هر که را زن، که خدایی نه، هر که را فرزند نه، شادمانی نه، هر که را این سه نه، هیچ غم نه، مقاله دوم از آن یوسفعلی میرشکاک است تحت عنوان «طعن و طنز در گفتار ایزدی» که به کلام طنزآمیز همراه با طعن در سخن پروردگار عالمان پرداخته است «الله یستهزی بهم و بمدهم فی طغیانهم یعمهون» مقاله سوم از آن سید عبدالجواد موسوی درباره ایرج میرزا و پایان تاریخ است که به زندگی و جنبه های طنز در شعرهای ایرج پرداخته است.
حکایت آن تخت معروف، دیدار و مصاحبه ای است با پال اسپراکمن استاد زبان فارسی دانشگاه راتکرز در نیوجرسی و مترجم آثار عبید زاکانی و ایرج میرزا به زبان انگلیسی که وی در این مصاحبه به جنبه های طنز در شعر آن ظریف پرداخته است. تحلیل ساختاری لطیفه های جاحظ مقاله است از ؟ داگلاس که به شرح و بررسی دو کتاب معروف عربی زبان درباره بخل می پردازد. کتاب البخلا اثر جاحظ و البخلاء اثر خطیب بغدادی. گفتگو با ناصر فیض و انتخاب برخی از شعرهای وی نشان از بود نظم و نثر فارسی در کنار هم است که همواره متکامل بوده اند. پایان کتاب به چند کلمه حرف حساب، همایشی پیرامون آثار کیومرث صابری فومنی «گل آقا» اختصاص دارد که در تالار اندیشه حوزه هنری برگزار شده بود که درباره نظم و نثر گل آقا عده ای از بزرگان سخن گفته اند.