فرهنگنامه حقوق بشر اسلامی (جلد ششم: اسلام و آزادی)

بحث آزادی از نظر اسلام و قرآن، یکی از بحث‌های مهم اعتقادی و اجتماعی است و از طرفی به وظایف حکومت اسلامی مربوط می‌شود. وظیفه دولت در رابطه با وظایف معنوی در جامعه، تامین آزادی برای افراد جامعه و ایجاد زمینه‌های رهایی انسان از قیود مخرب، مفسد و متوقف کننده و همه موانع حرکت و رشد و جهش انسان‌ها و مبارزه با آن‌هاست، که همانا مبارزه برای آزادی افراد جامعه محسوب می‌شود. از طرفی تفاوت‌های جوهری بین مفهوم آزادی در اسلام و آنچه در مکاتب غیراسلامی و غیردینی، به ویژه نظام حقوقی غرب و خصوصا مکتب لیبرالیسم، که داعیه دفاع از آزادی مطلق و حداکثری انسان‌ها را دارد، وجود دارد که اقتضا دارد ماهیت این اختلافات مورد بررسی و مداقه قرار گیرد. در این نوشتار مباحث مختلفی درخصوص مفهوم، جایگاه و ابعاد مختلف آزادی بیان شده است که مطابق روال این فرهنگ‌نامه، به صورتی ساده و روان و فارغ از بحث‌های سنگین و پیچیده فلسفی، تنها اشاره به مسایل مهم و اساسی مدنظر قرار گرفته است، گرچه بحث آزادی از منظرهای گوناگون قابلیت طرح و بررسی دارد که در حوصله این مجموعه نیست.