علل و راهکارهای جرم زدایی و پیشگیری از وقوع جرم

کتاب علل و راهکارهای جرم‌زدایی و پیشگیری از وقوع جرم نوشته اسفندیار شهبازی، به توصیف جرم، تعریف جرم شناسی و اقسام آن و درآمدی بر پیشگیری از وقوع جرم می‌پردازد.
پیشگیری از وقوع جرم به عنوان جدیدترین رویکرد جرم شناختی و موثرترین راه مبارزه با جرم، امروزه جایگاه بس ارزشمندی در سیاست جنایی کشورها به خود اختصاص داده است. این جایگاه بلند در اثر ناکامی آموزه‌های کیفری و حتی دیدگاه‌های جرم شناختی، علت شناسی و سایر تئوری‌های جرم شناختی و شناخت ماهیت بزهکاری و عوامل موثر بر آن و در نتیجه کنترل بزهکاری بوده است.
اندیشه پیشگیری از جرم نه تنها در دیدگاه‌های کلاسیک و نئوکلاسیک حقوق کیفری، بلکه در نظام‌های سنتی حقوق کیفری نیز مطرح بوده است. ترس از رنج و عذاب ناشی از کیفر، نه تنها برای مرتکب جرم، بلکه برای دیگران نیز که اندیشه‌های مجرمانه در سر می‌پرورانند، یک عامل باز دارنده محسوب شده و به همین دلیل بوده است که همواره شدت مجازات با اهمیت جرم و خطراتی که به دنبال داشته هماهنگ گردیده است.
ناتوانی و عقیم بودن حقوق کیفری در مبارزه اصولی و ریشه‌ای با بزهکاری و بی نتیجه ماندن پیشگیری کیفری از وقوع جرم موجب پدید آمدن رویکردهای جدیدی در مبارزه با این پدیده نامطلوب انسانی و اجتماعی شده که تماما ریشه در مفاهیم و آموزه‌های جرم شناختی دارد. جرم شناسی که با مطالعه یوزیتویستی پدیده مجرمانه پا به عرصه وجود گذاشت، پس از طی فراز و نشیب‌های متعدد در زمینه علت شناسی این پدیده و چگونگی مبارزه با آن، امروزه به ساحل امن جرم شناسی پیشگیری رسیده است.

در بخشی از کتاب علل و راهکارهای جرم‌زدایی و پیشگیری از وقوع جرم می‌خوانید:

یکی از موثرترین اعتقادات پیشگیرانه، اعتقاد به تجدید حیات انسان پس از مرگ و بازگشت به سوی خداوند و رسیدن به نتیجه اعمال و رفتاری است که در حیات مادی از انسان سر زده است. از دیدگاه قرآن تحقق این وعده الهی تخلف ناپذیر است و دلایل زیادی نیز بر آن اقامه شده که در محل خود بیان شده است. معاد از دیدگاه قرآن، تجلی گاه عدل و قسط خداوند و هنگام رسیدن انسان به اعمال نیک و بد خویش است. مجرمینی که بدون توبه و اصلاح نفس خویش در پیشگاه عدل الهی حاضر شوند، سر افکنده و حقیر خواهند بود و با عذاب شدید و تحمل ناپذیر الهی مواجه خواهند شد، به گونه‌ای که حاضر می‌شوند برای نجات خویش، فرزندان و برادران و دوستان و خویشاوندان و حتی همه انسان‌های روی زمین را فدیه دهند تا از عذاب رهایی یابند؛ در حالی که هرگز چنین نخواهد شد و اگر کسی که ظلم به دیگران نموده است مالک همه آنچه روی زمین است باشد، آن را به عنوان فدیه در برابر عذاب الهی از او نمی‌پذیرند.
رسیدگی به حساب مجرمین آن چنان دقیق خواهد بود که وقتی پرونده آنان در محکمه عدل الهی باز می‌شود به شدت هراسناک و با تعجب سئوال می‌کنند این چه کتابی است که هر عمل کوچک و بزرگی را ثبت و شمارش کرده است و تمام اعمال و رفتار خود را عینا حاضر می‌بینند و مشاهده می‌کنند و از مشاهده اعمال و رفتار بد و ناشایست خود آن چنان ناراحت می‌شوند که آرزو می‌کنند‌ ای کاش بین آن‌ها و اعمال‌شان فاصله بسیار زیادی می‌بود.