شیعه در قرن چهارم هجری (عرصه ها و علل رشد)

قرن چهارم ه.ق دوره گسترش مکتب تشیع در جهان اسلام است در این دوره پس از سه قرن مبارزه شیعه جایگاه خود در جهان اسلام را به دست اورد ودر عرصه های مختلف سیاسی و اجتماعی به موفقیت های چشم گیری دست یافت به طوری که شیعیان از نیمه دوم قرن چهارم در بسیاری از نقاط جهان اسلام به اکثریت دست یافتند و شعارهای شیعی اشکارا رواج یافت به همین دلیل قرن چهارم راباید قرن شیعی نامید.
علل رشد سیاسی شیعه در قرن چهارم در سه بخش مهم جمع بندی می شود.
اول:زمینه های رشد یا علل تمهیدی است،همان عواملی که درمجموع سه قرن اول هجری تمهیدات لازم رابرای رشد سیاسی شیعه درقرن چهارم فراهم اوروند.
دوم: مربوط به عرصه های رشد شیعه درسیاست و حکومت است که علل شتاب دهنده به شمار می رود.
سوم: مقومات یعنی عواملی که تقویت کننده حضور پررنگ شیعیان درعرصه های سیاسی در این قرن بود، اختصاص دارد.
زمینه های رشد به چهاردسته مهم فکری،سیاسی،اجتماعی،و تاثیر رهبری تقسیم می شود.که زمینه های فکری را می بایست در تکمیل مبانی مکتب تشیع دردوران حضور ائمه به اضافه تاثیر اندیشه مهدویت دانست همچنین ضعف خلافت عباسیان،و تاسیس دولتهای علوی قبل از قرن چهارم نظیر ادریسیان مغرب و علویان طبرستان از مهمترین زمینه های سیاسی و عدالت خواهی ،تبعیض ستیزی زهد و مظلومیت علویانو شیعیان مهمترین زمینه های اجتماعی می باشند.
همچنین رهبری و مدیریت انام مهدی(عج)در دوره غیبت صغری وتحولات رهبری در زیدیه واسماعیلیه زمینه رشد شیعه رادر اولین سده غیبت فراهم کرد.
عرصه های رشد سیاسی شیعه در قرن چهارم شامل حضور چشمگیر علویان و شیعیان در مناصب سیاسی شامل وزارت و نقابت به علاوه تاسیس دولتهای بزرگ و محلی می باشد .
مقومات رشد شامل نظامی،علمی واجتماعی است در عرصه نظامی ظهور اقوام تحت تبعیض نظیر دیلمیان وبربرها درجهت همیاری باتاسیس دولت های شیعه راشامل می شود.
این کتاب دارای جهار بخش می باشد:
بخش اول:زمینه های رشد تشیع قبل از قرن چهارم
بخش دوم:عرصه های رشد سیاسی تشیع در قرن چهارم
بخش سوم:مقومات رشد سیاسی تشیع درقرن چهارم
بخش چهارم:موانع رشد سیاسی تشیع درقرن چهارم