شوش : کاوش های باستان شناسی در شهر پانزدهم دوره عیلام میانی

شوش را نخستین بار چشمان تیزبین «بنجامین بن جناح» خاخام کلیمی شناخت، اما «کنت لوفتوس» این انگلیسی زیرک در سال 1850 مسیحی نخستین کلنگ را بر تپه‌های آن زد. او پس از چندگاهی با مخالفت روحانیون و مردم بومی روبه‌رو شد و به ناگزیر آنجا را ترک کرد. اما انگلیسی‌ها بنا به خصیصه‌ ذاتی و نژادی، بیدی نیستند که از این بادها بلرزند. پس از او دو انگلیسی دیگر آمدند و راه گشودند و چون هموار شد آن را به فرانسویان سپردند و خود در پی نفت رفتند که ثروتی بود بیکران و بی‌صاحب. جز فرانسوی‌ها، کاوشگران آمریکایی‌ نیز در شوش به کاوش پرداخته‌اند. گروه فرانسویان را باستان‌شناسان دیگر کشورها همراه و همیار بودند و سرانجام پس از نزدیک یک سده و نیم، کاوش شوش به ایرانی‌ها سپرده شد. این کتاب یکی از معدود پژوهش‌های باستان‌شناسی ایرانی است درباره این شهر پر رمز و راز که پاره‌ای از هویت ایرانیان را در سینه دارد.
معرفی کتاب:
بی‌گمان، شوش این ارزشمندترین محوطه‌ باستانی ایران، در همه‌ پهنه‌ جهان خاکی، چند نمونه‌ نزدیک انگشت‌شمار بیش ندارد. چشم‌انداز شوش با رج‌هایی از تپه‌های پست و بلند، ویرانه کاخ‌های شاهان هخامنشی، نیایشگاه‌هایی از هزاره‌های دور، خطوط درهم بافت معماری شهر پانزدهم، مسجدی ویرانه، دژ فرانسویان، شکسته ستون‌های سنگی، شیشه‌ها، تکه سفالینه‌هایی که در هر قدم به چشم می‌آیند و صدای خرد شدن و شکستن آنها در زیر پا چنگ به قلب می‌اندازد و هزاران هزار راز و رمز ناگفته بر لب با سکوتی به درازای زمان و گنجینه‌هایی سپرده در خاک، هنوز ویژه است و والا.
شوش می‌تواند به آسانی هر آدمی را که هر اندازه هوشمند باشد، فریفته و پایبند و در دام راز و ناگفته‌هایش گرفتار و اسیر کند و... و این‌گونه است که هیچ باستان‌شناسی را جرات و یارای دل کندن از آن نیست و اندیشه‌اش گرفتار این همه شکوه و بزرگی.