شرح تفصیلی سوره حمد

قرآن مشتق از قرن "قرن الشیء بالشیء" یعنی چیزی را به چیزی ضمیمه کردن است. علت این نام‌گذاری، مقرون بودن سوره‌ها و آیات و حروف به یکدیگر می‌باشد. قرآن مشتق از قرائن، جمع قرینه است زیرا آیات آن همانند هم می‌باشند و بعضی، بعضی دیگر را تایید می‌کنند. قرآن از "قرء" به معنای جمع گرفته شده است. عرب وقتی بخواهد بگوید: آب را در حوض جمع کردم می‌گوید: قرات الماء فی الحوض. منظور این است که قرآن همه ثمرات کتب آسمانی پیشین را در خود جمع کرده است. (ابن اثیر) قرآن مشتق از ماده "قرا" به معنای قرائت و خواندن است. راغب اصفهانی می‌گوید: القرائه ضم الحروف و الکلمات بعضها الی بعض فی الترتیل. قرائت به معنای پیوند و ضمیمه نمودن حروف و کلمات به یکدیگر در هنگام ترتیل است. می‌توان گفت: که "قرا" به معنی قرآن نزدیک‌تر است و اینکه شروع نخستین آیه بر پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) "اقرا" بخوان می‌باشد. گروهی می‌گویند، قرآن در زمان ابوبکر، عمر و عثمان جمع آوری شده است، ولی وقتی حدیث نبوی «انی تارک فیکم الثقلین، کتاب الله و عترتی» (من در میان شما دو امانت نفیس و گران‌بها می‌گذارم. یکی کتاب خدا "قرآن" و دیگری "عترتم" را داریم، نتیجه این که کتاب قرآن آماده و کامل بوده است که پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) به آن اشاره نموده‌اند. سوره از "سود" به معنای دیوار بلند، حصار و باروی شهر است و به معنی بریده شده، ردیف و صف به صف نیز آمده است که بین دو بسم الله الرحمن الرحیم قرار دارد (به غیر از سوره توبه که بسم الله الرحمن الرحیم ندارد). قرآن دارای 114 سوره، 30 جزء، 120 حزب، 6239 آیه، 77437 کلمه و 323671 حرف ایجاد شده است. آیه در لغت یعنی، واضح و آشکار، نشانه و علامت است. در معنای اصطلاحی آیه آمده است: قطعه‌ای از قرآن که در یک سوره واقع شده است و شروع و پایان دارد. آیات به دو دسته تقسیم می‌شوند: 1) محکمات 2) متشابهات علامه طباطبائی گفته است: محکمات آیاتی است که معنای آن‌ها روشن است و به این دسته از آیات باید ایمان داشت و به آن‌ها عمل کرد و متشابهات آیاتی هستند که ظاهرشان مقصود نیست و مراد واقعی آن‌ها را که تاویل‌شان است، جز خداوند کسی آگاهی ندارد، البته به نظر دانشمندان شیعه تاویل (تفسیر: توضیح دادن و ظاهر ساختن است) تاویل: برگرداندن و رد نمودن، برگردان چهره بیرونی به معنای درونی معنی شده است. مثل: تاویل خواب در تفسیر دستیابی به ظاهر قرآن نیاز به شناخت وسیعی از اصول معارف و احکام دینی و تسلط کامل به جزئیات آن‌ها دارد و باید فهم مفاهیم آیات و احادیث کنارش باشد و آیات متشابه را از ائمه معصومین (علیهم السلام) می‌دانند.