ساسانیان و طبقات اجتماعی

کتاب ساسانیان و طبقات اجتماعی نوشته سرکار خانم پریسا گنجی، در شش فصل تالیف شده که در فصل اول کلیاتی در مورد مسائل پژوهش شده مطرح گردیده. در فصل دوم ساختار اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و شکل‌گیری نظام طبقاتی در دول باستان از جمله عیلام، هخامنشیان و پارتیان، در فلات ایران و همچنین تمدن‌های بین النهرین، آسیای صغیر، مصر و یونان، روم و هند نیز در این راستا مورد بررسی قرار گرفته است.

یکی از ادوار مهم تاریخ ایران که از جهات مختلف قابل تعمق و مطالعه می‌باشد؛ دوره‌ی ساسانیان است. اختلاف طبقاتی جوامع انسانی در زمان و مکان‌های متفاوت دیده شده و در ایران باستان قبل از ساسانیان نیز وجود داشته است. در توجیه نظام طبقاتی می‌توان گفت که طبقاتی بودن جامعه برای توسعه‌ی کشور در آن دوران ضرورت داشت. کسانی که متولیان امور دینی بودند علوم دین را از معلمانی که پدران و بزرگانشان بودند می‌آموختند و خبره می‌شدند؛ آن‌ها که اهل پیشه بودند پیشه‌ها را از استادان و پدران و برادران خود یاد می‌گرفتند؛ همین سان مشاغل اداری، صنعت‌گران و دیگر مشاغل به صورت موروثی تجربه‌هایشان را به نسل‌های پس از خود انتقال می‌دادند. البته ساسانیان بر حسب شرایط جدید و روش نوینی که بوجود آمده بود علاوه بر سه طبقه روحانیون، ارتشیان و کشاورزان که بر اساس متون دینی و کتاب اوستا ترویج می‌شد طبقه دبیران را نیز ایجاد نمودند. این طبقه که از طبقه روحانیون جدا شده بود؛ بر اساس تعلیمات و آموزش‌های سخت، اعضای آن انتخاب می‌شد تا بتوانند بر اساس خرد محوری نظام اداری ساسانیان را رتق و فتق نمایند. نظام طبقاتی حاکم در عهد ساسانیان یکی از دلایل ماندگاری زبان و فرهنگ ایران و هویت ایرانی بعد از سقوط ساسانیان نیز بود.