زیدیه و حدیث امامیه

معرفی کتاب:
گذر زمان و پیدایش جریان ها و فرقه های مذهبی (درون دینی)، اثرگذاری «گرایش ها» را در اخذ و نقل حدیث، محتمل می سازد و طبعا احتمال اثرگذاری هرگونه پیش فرض نیز زمینه ای برای کاهش اعتماد به مجموعۀ عظیم احادیث فراهم می آورد. مطالعۀ تاریخی احادیث و شناسایی جریان های مذهبی و میزان اثرگذاری هر کدام از آنها بر مجموعۀ حدیث امامیه بسیار اهمیت دارد. در این میان، برخی جریان ها، مانند: زیدیه، واقفیه، غلات و سرانجام اخباریان، به دلیل گستردگی میراث حدیثی شان، نیازمند تامل جدی ترند. بدین منظور، لازم است مهم ترین شاخصه های فکری هر یک از جریان های مذکور و نیز راویان، محدثان، مصنفات و متون متعلق به آنها در میان میراث امامیه شناسایی و آن گاه، میراث حدیثی امامیه با توجه به شاخصه های فکری آنها بازکاوی و ارزیابی شود. در این روش، میزان «منفردات» حدیثی هر یک از جریان ها، از «احادیث مشترک»، بازشناسی می شود و احادیث اختصاصی جریان های حدیثی، با معیارهای علمی (نظیر عرضه بر قرآن و سنت)، نقد می شود. اهمیت تامل در احادیث زیدیه و واقفیه زمانی بیشتر می شود که به «شیوۀ» محدثان امامیه در نقل احادیث «موثق» توجه شود؛ زیرا نزد بسیاری از محدثان امامیه، امامی بودن، شرط وثاقت راوی نبوده است و خبر غیر امامی ثقه را نیز معتبر می دانسته اند. یکی از اهداف گروه پژوهشی تاریخ حدیث، فراهم آوردن مجموعه ای است که چالش های فرقه ای نحله ای (در عرصۀ حدیث) را پیش روی محققان قرار دهد و کتاب اخباریگری (تاریخ و عقاید) که پیش از این، به اهتمام این گروه پژوهشی منتشر گردید ، گامی در همین مسیر بود.
در کتاب پیش رو، راویان زیدی حاضر در میراث حدیثی امامیه شناسایی، و روایات آنها به فراخور نیاز و به فراوانی عرضه شده است تا در یک نگاه کلی، میزان راهیابی اخبار و دیدگاه های آنان را به منابع حدیثی امامیه نشان دهد. تلاش پژوهشگر در این اثر، گردآوری تمامی راویان زیدی موجود در اسناد احادیث امامیه و بیان طرق و اسانید روایات راویان غیر امامی در رساندن میراث حدیثی زیدیه به منابع امامیه بوده است.
کتاب زیدیه و حدیث امامیه، مقدمه ای است برای محققان علاقه مندی که می خواهند برای تحکیم و تقویت بنیادهای نظری خود، حدیث را در بستر تاریخی مطالعه کنند و فراز و فرودهای آن را با توجه به گرایش های فکری راویان، ناقلان و ناقدان بسنجند.