رساله توضیح المسائل (احکام، اخلاق، اعتقادات)

«دین» چیست؟
«دین»، مجموعه «عقاید» و «دستورات» و «قوانینى» است که هم «اصول فکرى انسان را مورد نظر قرار مى‏دهد» و هم «اصول گرایشى وى را تعیین مى‏کند» و هم «شئون زندگى فردى و اجتماعى او را تحت پوشش قرار مى‏دهد».
به دیگر سخن، دین مبتنى بر «وحى الهى» که براى «تربیت و پرورش انسان» و «تنظیم و ادارۀ جامعۀ انسانى»، به‌وسیلۀ پیامبران عظیم‌الشان«سلام‌الله‌علیهم» آمده است، از سه بخش اصلى تشکیل مى‏گردد.
«بخش‌هاى اصلى» تشکیل دهندۀ دین‏
بخش اول: «عقاید و اصول اعتقادى» که در برگیرندۀ حقایق و واقعیاتى است که باور قلبى و اعتقاد یقینى به آنها، از هر شخص مسلمان خواسته شده است.
بخش دوم: «اخلاق و اخلاقیات» که در بردارندۀ تعالیمى است که فضائل و رذائل انسانى و همچنین شیوه‏هاى آراستن و تزکیۀ نفس به فضیلت‌ها و راه‌هاى پیراستن و تهذیب نفس از رذیلت‌ها را ارائه مى‏کند.
بخش سوم: «فقه و احکام عملى» که در حقیقت، قوانین و مقرراتى است که چگونگى سلوک فردى و اجتماعى و کیفیت خطوط کلى تنظیم روابط مدنى و حقوقى و اقتصادى و سیاسى انسان و جامعۀ انسانى را تبیین و تعیین مى‏نماید.
«معرفت دینى»، هدف آفرینش انسان‏
اساسا باید گفت: درک صحیح مسئلۀ آفرینش و خلقت انسان نیز از رهگذر فهم درست ساختار دین در همین سه بخش، امکان‏پذیر خواهد شد، زیرا انسان، چنان‌که آفریدگار او فرموده است، براى نیل به «کمال توحیدى»، آفریده شده است:
«و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون‏»
«و ما جن و انسان را نیافریدیم مگر براى آنکه عبادت کنند.»