راهنمای حجاج : معرفی آثار و اماکن مذهبی مکه و مدینه

شهر مکه مکرمه در دل مجموعه ای از دره های رشته کوههای حجاز واقع است و مسجد الحرام در میان دره ابراهیم ، با حدود 277متر ارتفاع از سطح دریا قرار دارد از ویژگیهای برجسته این منطقه ، کوههای پر شمار پیرامون آن است که برخی از آنها در شکل گیری تاریخ آن نقش داشته اند، از آن جمله جبل النور است ، که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم ، پیش از بعثت ، در آن به پرستش خدا می پرداخت دیگر جبل ثور است که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم ، در راه هجرت به مدینه منوره ، در آن پنهان شد هجرت ابراهیم علیه السلام از عراق به فلسطین و صحرای سینا در مصر و از آنجا به بیت الله الحرام در مکه مکرمه ، در حدود چهار هزار سال پیش ، دروازه های شمالی شهر را تعیین کرده است مهمترین دروازه های دیگر برای حاجیان عبارتند از : دروازه عراقی ( زبیده )، دروازه مصری ، دروازه شامی و دروازه یمانی یا جنوبی

کوه حرا به نام جبل النور ، جبل القرآن و جبل الاسلام نیز معروف است این کوه که یکی از مکانهای مقدس مکه و از آثارباقیمانده از عصر رسالت به شمار می رود، در شمال شرقی مکه ، در مسیر جاده ای واقع شده که به سمت عرفات می رود و در فاصله 5/1 کیلومتری سمت راست آن جاده قرار دارد در غار به سمت شمال است و فضای آن گنجایش تقریبی پنج نفر نشسته را دارد ارتفاع غار نیز به اندازه قامت یک انسان است غار حرا محل عبادت رسول خدا (ص ) بوده و آن حضرت روزهایی از ایام سال ، به ویژه ماه مبارک رمضان را در آنجا بسر می برده است در همین غار بود که نخستین بار بر رسول خدا (ص ) وحی نازل گردید این غار از جمله بهترین و متبرک ترین نقاط مکه محسوب می شود