خواب و رویا (از منظر قرآن، روایات، عرفان، عقل و علم)

موضوع خواب، رویا و تعبیر علوم دیگر علاوه بر گسترده بودن موضوع از جایگاه بالا و تخصص ویژه ای برخوردار است. با این وصف که این علم جزء علوم باطنی و درونی و از حساسیت بیشتری برخوردار است و شخص معبر کار بسیار سخت و در عین حال لطیفی را برعهده دارد، گذشته از آنکه علم تعبیر چون شهودات عرفا از مراتب و مقامات متفاوتی تشکیل شده است. ممکن است معبری خوابی را به گونه ای تعبیر نماید و همان خواب را معبری دیگر به شکلی کاملا متفاوت تعبیر کند که این اختلاف تعبیر حاکی از اختلاف در مراتب و مقامات معبر است و نه رویا ، استناد به کتاب خاصی یا تعبیر شخص خاص ننموده اند، بلکه آنچه از دیدگاه خود قریب به واقع و یقین می دانسته اند اعمال کرده اند ، و اگر معبری از تعبیر و اصطلاحات دیگران در تعبیر رویا استفاده نماید در اصل معبر بودن خود باید تجدید نظر نماید مگر آنکه ، طریق استفاده علمی و تحقیقی و تنها مرور بر تعابیر تاریخی مد نظر او باشد ، در غیر این صورت تقلید از نسخه های تعبیر معبران گذشته خواهد بود که دور از عقل ، منطق و نیاز زمان است. آیا هیچ دکتری نسخه خطی بوعلی سینا را در این زمان برای بیماری که به حضور او آمده و تقاضای درمان از او را دارد تجویز می کند ، هر گز چنین نیست که اگر چنین باشد طبیب نیز خود بیمار است .