خانه دیکتاتور: کاخ یا گور

کتاب خانه دیکتاتور: کاخ یا گور که توسط غسان شربل، روزنامه‌نگار مشهور لبنانی نوشته شده در حقیقت مصاحبه با چهار مقام سابق عالی‌ رتبه عراقی است که هر کدام از دیدگاه خود به توصیف تاریخ عراق در دوران مسئولیتشان پرداخته‌اند.

تاریخ می‌گوید هیچ‌گاه روال نبوده پیشوای بغداد بازنشسته شود. انتخاب‌های او محدود بوده است به کاخ یا گور. در این چارچوب صدام حسین فرزند خلف بغداد بود. صعودش به قدرت و قبضه مطلق آن طبیعی بود و بیرون آمدنش از کمینگاهی که دوربین‌ها از آنچه بود تحقر‌آمیزترش کردند و حلق‌آویز شدنش در میان فریادهای انقلابی نیز طبیعی بود. زاده تفنگ بود و کشته طناب. در کتاب خانه دیکتاتور: کاخ یا گور، شماری از مردان سیاست عراق در عصر صدام حسین، داستان برآمدن و فرو شدن او را توصیف می‌کنند و عبرت‌هایی می‌آموزند که مانندشان کم یافت می‌شود.

خاورمیانه از لحاظ سیاسی، اقتصادی و اجتماعی یکی از پیچیده‌ترین مناطق جهان است. در این میان عراق، کشوری که در سال 1921 تاسیس شد، یکی از حساس‌ترین کشورهای این منطقه بوده است. کشوری که گذرش از پادشاهی به جمهوریت توام با سیری از تحولات بوده و تا رسیدنش به ثبات نسبی در دوران حکومت رژیم بعث نیز سرشار از اتفاقات کم‌نظیر بوده است. دوران حزب بعث را می‌توان از تلخ‌ترین و خونبارترین وقایع دوران تاریخ عراق توصیف کرد. دوره‌ای که سراسر در جنگ گذشت و خشونت بی‌اندازه هیئت حاکمه تاریخی بی‌نظیر را برای خاورمیانه رقم زد. اما این دوره به‌ اندازه‌ای در خود رمز و راز دارد که با وجود نگارش پژوهش‌ها و کتاب‌های بسیار هنوز کنه بسیاری از مسائل غامض باقی مانده و بسیاری از حقایق بیان نشده است. برای همین انتظار می‌رود باز هم کتاب‌ها درباره عراق نوشته شوند و قصه‌های عجیب و غریب بی‌شماری از آن شنیده شود.

کتاب خانه دیکتاتور: کاخ یا گور از جمله کتاب‌هایی است که تلاش دارد از چهار زاویه بر بخش‌هایی از دوران تاریک رژیم بعث و پس از آن نوری بتاباند و حقایقی را برملا کند.

غسان الشربل (Ghassan Sharbal)، سردبیر فعلی روزنامه الحیات. وی را در کنار جهاد الخازن، فهمی هویدی، جورج سمعان، عبدالرحمان الراشد و... از روزنامه‌نگاران برجسته جهان عرب در نسل‌های دهه نود و هزاره سوم می‌دانند. از او تاکنون چندین کتاب منتشر شده که بیشتر آن‌ها تاریخ شفاهی است. کتاب «صدام از اینجا عبور کرد» یکی از معروف‌ترین کارهای اوست که در عین‌حال یکی از برجسته‌ترین کارهای انجام‌شده به صورت تاریخ شفاهی درباره عراق است. کتابی که بعد از انتشار هم بسیار مورد استناد تاریخ‌نویسان عراق قرار گرفت و هم در بسیاری از محافل عربی و بین‌المللی نقد و بررسی شد. از نکات برجسته این کتاب اشاراتی است که طرف‌های عراقی مصاحبه‌ شونده درباره روابط ایران و عراق انجام داده‌اند که در نوع خود جالب هستند.