تطبیق تعزیه مرکزی اشکنان با تاریخ اولیه اسلام

کتاب "تطبیق تعزیه مرکزی اشکنان با تاریخ اولیه اسلام" اثر زهرا تقوی به موضوع تاریخ اسلام و تعزیه حسینی در شهر تاریخی اشکنان پرداخته و به بررسی تاریخچه و نوع برگزاری مراسم های تعزیه با موضوع تطبیق تعزیه مرکزی اشکنان با تاریخ اولیه اسلام می پردازد.
تاریخ‌نگاری در میان مسلمانان با سیره‌نویسی آغاز می‌شود و با نگارش کتاب مغازی، مقاتل، فتوح، مسالک، ممالک، خارج، حدیث، رجال، کلام و... تکامل یافت. در این میان مقاتل مختلف و متنوعی نگاشته شد که نام آن‌ها گرایش مذهبی، سیاسی مولف را نشان می‌دهد کتبی که تحت عنوان مقتل علی، مقتل عثمان، مقتل حجر بن عدی و ... تحریر شده‌اند از این دسته‌اند. از بررسی آثار مربوط به واقعه عاشورا که در این مقطع نگاشته شده، این نتیجه به دست می‌آید که مقاتل و آثاری که از قرن دوم تا هفتم نگاشته شده از نظر قدمت، اعتبار و اتقان گزارش، از ارزش و اعتبار برخوردار هستند، این امر از آن روست که مورخان اولیه تاریخ عاشورا، همانند ابومخنف، هشام کلبی و ... واقعه عاشورا را در قالب روایت و با ذکر اسناد گزارش کرده‌اند. به تدریج مورخانی همانند بلاذری، دینوری، یعقوبی و شیخ مفید پای به عرصه وجود گذاشته‌اند که به سبب رعایت اختصار، ضمن مطالعه و بررسی در اخبار متعدد مفصل، گاه ناهمخوان و متناقض در تاریخ عاشورا، ضمن گزینش، تلفیق، ترکیب، حذف تفاصیل و اسناد آن‌ها گزارش‌های مربوط به این واقعه را به اختصار روایت کردند که با مقایسه گزارش‌های این دسته از مورخان با اخبار مورخان و مقتل‌نویسان اولیه، هم‌گونی و هم‌سویی میان این دو نوع روایت در بیشتر موارد دیده می‌شود. در این میان، برخی از مورخان همانند ابن‌اعثم کوفی به سبب استعداد و ذوق خاص خویش در داستان سرایی و قصه‌پردازی برخی اخبار را به این حادثه افزوده است که در گزارش‌های کهن یا اساسا وجود ندارند و یا با آن تفصیل و در قالب قصه‌پردازی نمی‌توان یافت.