تحلیل روانشناختی اختلال شخصیت دختران فراری

کتاب تحلیل روانشناختی اختلال شخصیت دختران فراری نوشته‌ی ژاله محمودی و مسعود حجازی، به مقایسه شیوع اختلالات شخصیت در بین دو گروه دختران فراری و عادی پرداخته است.
در حیطه روان‌شناسی شخصیت چشم‌اندازهای نوینی ترسیم شده است که در این رهگذر می‌توان به بررسی الگوهای تحولی شخصیت پرداخت و مرزبندی دقیقی را در راستای انسان سالم و ناسالم مشاهده نمود. به راستی روان‌شناسی شخصیت می‌تواند الگوهای کاملی را از انسان سالم ارائه دهد و معیارهای دقیقی را برای اختلالات روانی فراهم کند. اختلالات شخصیت از جمله اختلالاتی است که در آسیب‌شناسی روانی جایگاه خاصی را به خود اختصاص می‌دهد. اینگونه اختلالات از دیرباز است که در هاله‌ای از ابهامات قرار دارد و به راحتی نمی‌توان سبب‌شناسی، تشخیص و درمان آنان را مطرح کرد زیرا که در رویکردهای متفاوت طبقه‌بندی‌های ویژه‌ای مطرح می‌شود و سیر و پیش‌آگهی در افراد با اختلال شخصیت یکسان نیست. به صورت کلی می‌توان مطرح کرد که اختلالات شخصیت از دیدگاه‌های نظری متفاوت بوده و همواره الگوهای غیرانطباقی رفتار را در افراد مبتلا به اختلالات شخصیت نشان می‌دهد.
در شناسایی عوارض اختلال شخصیت می‌توان بسیاری از آسیب‌های اجتماعی را با آن مرتبط دانست. رایج‌ترین اختلال شخصیت که در حیطه آسیب‌شناسی اجتماعی نیز همواره مطرح می‌شود، اختلال شخصیت ضداجتماعی است. افراد با اختلال شخصیت ضد اجتماعی به‌ عنوان اشخاصی شناخته می‌شوند که مشکلاتی را در زمینه‌های قانونی و حقوقی نشان می‌دهند و همواره با مسئولین انتظامی دست‌ به گریبان بوده و به‌ عنوان مجرم برچسب می‌خورند.
با بررسی وضعیت روان‌شناختی دختران فراری می‌توان دریافت که این افراد از وضعیت بهداشت روانی نامطبوعی رنج می‌برند. بدین ترتیب که میزان بالای افسردگی، اضطراب و پرخاشگری را نشان داده و از شیوع بالاتر اختلالات شخصیت برخوردار می‌باشند. نیم‌رخ شخصیتی دختران فراری با دختران عادی متفاوت بوده و همواره دختران فراری از ویژگی‌های خاصی نسبت به افراد عادی برخوردار بوده‌اند. دختران فراری در مقایسه با دختران عادی از وضعیت روان‌شناختی وخیم و ناخوشایندی برخوردار بوده و می‌توان عنوان نمود که شاخص کلی علایم مرضی دختران فراری و همچنین افکار پارانوئیدی از میزان بالاتری برخوردار است. در نهایت می‌توان تحقیق حاضر را به مقایسه نوع و میزان اختلالات شخصیت در دختران فراری و عادی معطوف نمود.

نویسندگان این کتاب با توجه به روش نمونه‌گیری در دسترس، 30 نفر از دختران فراری و 30 نفر از دختران عادی را به‌ عنوان نمونه‌های تحقیق گزینش برگزیدند. پس از آن با استفاده از پرسشنامه اختلالات شخصیت ویرایش چهارم (PDQ4) به جمع‌آوری داده‌های تجربی پرداخته شد و از طریق مدل t استیودنت گروه‌های مستقل به آزمون فرضیه‌های تحقیق تاکید گردید. درنهایت، از طریق تحلیل‌های آماری مشخص گردید که شیوع اختلالات شخصیت در محورهای ضد اجتماعی، افسردگی و مرزی با فرار دختران از منزل مرتبط بوده و دختران فراری در مقایسه با دختران عادی در محورهای فوق نمرات بالاتری را کسب کردند.

در بخشی از کتاب تحلیل روانشناختی اختلال شخصیت دختران فراری می‌خوانیم:

فعالیت انسان‌ها در جامعه مبتنی بر نظم اجتماعی می‌باشد، این نظم از طریق افراد و رفتار گروه‌های اجتماعی تداوم می‌یابد و این هنجارها و قوانین در طی جامعه‌پذیری در درون خانواده، درونی می‌شود و در مراحل بعد از طریق کسب تجربه در طول زندگی حاصل می‌شود. اگر اعضای جامعه مطابق با انتظاراتی که جامعه از آن‌ها دارد رفتار نمایند، واژه «همنوا، بهنجار» در مورد آنان مصداق پیدا می‌کند. در غیر این‌ صورت رفتاری مغایر با انتظارات جامعه نشان دهند افرادی «منصرف و ناهنجار» تلقی می‌شوند.
همان‌قدر که مردم از هنجارها پیروی می‌کنند، تخطی و سرپیچی از هنجارها و انتظارات اجتماعی نیز مشاهده می‌شود. در نتیجه می‌توان مطرح نمود که تصور یک جامعه هم شامل هنجارشکنی‌ها و هم نمایش‌گر همنوایی با هنجارها است. بزهکاری در دو سطح بزهکاری بی‌قربانی و بزهکاری با قربانی قابل بررسی است. بزهکاری بی‌قربانی به فعالیت‌هایی گفته می‌شود که افراد کم‌وبیش آزادانه به آن‌ها اشتغال می‌ورزند، بی‌آنکه به طور مستقیم به دیگران زیانی برسانند، اما به عنوان فعالیت‌های غیرقانونی تعریف شده‌اند، مانند استفاده از مواد مخدر، اشکال مختلف قمار و یا فحشا.
بزهکاری با قربانی یا به زبان دقیق‌تر بزه‌دیدگی به فعالیت‌هایی گفته می‌شود که افراد با رفتار و یا کنش‌های متقابل، دیگران را قربانی رفتارهای نابهنجار و کج‌روانه خود می‌کنند، بدون اینکه این واکنش‌ها به عنوان فعالیت‌های غیرقانونی تعریف شده باشند. این قربانیان در خانوادۀ‌ نابسامان دیده می‌شوند که پس از جدایی از خانواده، در جامعه رها می‌شوند. برای درک بزه‌دیدگی لازم است که با جامعه و ناهنجاری‌های اجتماعی آشنایی داشته باشیم. پدیده بزه‌دیدگی از دیدگاه روان‌شناسان اجتماعی با در نظر گرفتن عوامل اجتماعی و خانوادگی مطرح می‌گردد.