تحلیل جامعه شناختی ازدواج در ایران

ازدواج یکى از اساسى ترین و در عین حال حساس ترین مراحل زندگى انسان به شمار مى رود. انسان بنابر سرشت و ماهیت وجودى خویش و وابستگى به غیر در پاسخ به نیازهاى درونى و بیرونى خود همواره از فردگرایى گریزان بوده است.
از دیدگاه جامعه شناسی، ازدواج یک قرارداد اجتماعى و ضامن بقاى نسل انسان است و آرامش و امنیت در یک جامعه، نتیجه ازدواج سالم و محیط آرام بخش خانواده است. از آنجائیکه ازدواج عامل پیدایی خانواده وتاخیرو عقب افتادن آن باعث تاخیردرپیدایش و شکل گیری خانواده های جدید است موضوع قابل اهمیتی برای بررسی است.
دراین کتاب به بررسی وضعیت ازدواج درایران پرداخته شده است .بررسی ازدواج دردهه اخیر درکشور ما نشان می دهد که در شش ماهه اول سال 1393 ازدواج به ثبت رسیده، نسبت به مدت مشابه سال قبل 9.4، در نقاط شهری 10.4 درصد کاهش داشته است، در نقاط روستایی با 0.2 درصد افزایش را نشان می دهد. متوسط رشد درکل کشور طی سال های 1383-1392 برابر است با 1.45 ودر نقاط شهری این رقم برابر با 2.49 درصد می باشد. همچنین در نقاط روستایی متوسط رشد ازدواج درکشور،17.44 درصد کاهش را نشان می دهد. بیشترین ازدواج های ثبت شده در طی 7 ماه سال 1393، درمهرماه (بیشترین آن در استان تهران کم ترین آن مربوط به استان کهگیلویه وبویراحمد) وکم ترین ازدواج های ثبت شده مربوط به فروردین ماه (بیشترین آن خراسان رضوی و کم ترین قم) است.
فراتحلیل برخی مطالعات انجام شده در دهه اخیر نیز نشان می دهد که عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی از جمله؛ اشتغال دختران، میزان مهریه بالا، چشم هم چشمی و زیاده خواهی، توقع زیاد خانواده ها و دخالت و سختگیری والدین، نداشتن شغل و مسکن برای پسران، جهزیه و عدم وجود خواستگار مناسب برای دختران، ترس از ازدواج، محل سکونت، قومیت، مهم ترین عواملی هستند که افزایش سن ازدواج در کشور را تبیین می کنند.