تاثیر دوپینگ بر روحیه ورزشکاران

کتاب تاثیر دوپینگ بر روحیه ورزشکاران نوشتۀ فریبا جلیلیان، به بررسی علل مصرف داروهای ممنوعه در میان ورزشکاران و اثرات منفی آن از نظر روانشناسی می‌پردازد.
عارضۀ استفاده از مواد ممنوعه در میان ورزشکاران که به قصد ارتقای مصنوعی سطح اجرا است، ریشه در دیرباز دارد و در حال حاضر بسیار مشهود می‌باشد؛ زیرا که از سمت ورزش‌های حرفه‌ای، تغذیه و حمایت می‌شود و به صورت تجاری روی آن متمرکز شده‌اند. استفاده بعضی از اشکال مواد شیمیایی برای افزایش هوشیاری، استقامت و عملکرد بدنی همواره مورد توجه بوده است.
فشار زیادی برای برنده شدن در سازمان‌های ورزشی و ورزشکاران درگیر در رقابت‌های ورزشی سطح بالا که در بالاترین سطح خود هستند، وجود دارد. جوامع می‌خواهند قهرمانان و نام‌آوران مشهور خود را ببینند و به جهانیان بشناسانند. ملت‌ها می‌خواهند به ورزشکاران خود که در بالاترین سطح رقابتی قرار دارند افتخار کنند. جوامع محلی آرزو می‌کنند که در کانون توجه قرار گیرند، محبوبیت داشته باشند و تصویر مثبتی از قهرمانان خود ارائه دهند. شرکت‌ کنندگان تشنه رکوردشکنان رقابت‌های ورزشی هستند.
همۀ این موارد بدین معنی است که افراد و سازمان‌ها دائما در حال توسعه و دست‌یابی به هر نوع تکنولوژی و وسیله‌ای هستند که باعث پیشی گرفتن آن‌ها در رقابت شود و استفاده از داروهای افزایش‌ دهندۀ عملکرد به عنوان یکی از راه‌های اجرای برتر همواره مدنظر بوده است.
در ورزش، دوپینگ به داروهای افزایش‌ دهندۀ عملکرد و به طور مشخص آن‌هایی که توسط سازمان‌های کنترل رقابت‌ها ممنوع شده‌اند، گفته می‌شود. دوپینگ و عادت‌های مرتبط با آن اغلب در ورزش‌هایی که قدرت نقش مهمی در توفیق آن دارد ازقبیل وزنه برداری، پاورلیفتینگ و نیز ورزش‌هایی که ظرفیت هوازی عامل عمدۀ برتری است مثل دوچرخه سواری، اسکیت، فوتبال و... مشاهده می‌شود. دوپینگ در ورزش‌های رقابتی شایع است.
بسیاری از کشورها تلاش می‌کنند تا فاکتورهایی که بر عملکرد ورزشکاران در رقابت موثر هستند را شناسایی کنند. آن‌ها امیدوار هستند که با ارزیابی‌های اثربخش بتوانند یافته‌هایی را در جهت کمک به ورزشکاران برای پیشرفت در دست‌یابی به اهدافشان طراحی کنند. مطالعات نشان داده است که وضعیت فیزیکی و ذهنی بیشترین تاثیر را بر عملکرد ورزشکاران دارند.
تلاش‌های اخیر برای مقابله، ریشه‌کن کردن، تعلیم و آموزش منتفی خواهد شد، اگر انگیزش و نگرش‌های افراد در دوپینگ به طور کامل شرح داده نشوند. با توجه به نقش دوپینگ و گرایش جوانان و بزرگسالان به سمت این پدیده جهت برتری و پیشی گرفتن در ورزش جهت دستیابی به اهداف و نقش روانشناختی چه از بعد درونی و چه از بعد بیرونی و نتایج سوء استفاده از مواد افزایش‌ دهنده عملکرد و محرومیت‌ها و شکست‌هایی که در پی این پدیده ورزشی که به سرعت و با متد‌های جدیدی گام برداشته، وجود دارد شناخت ورزشکاران از بعد روانشناختی و دانستن انگیزه‌های روانی و رفتارهای شایع در زمینه دوپینگ دربین ورزشکاران می‌تواند در پیشگیری از این پدیده مهم ورزشی موثر باشد.

در بخشی از کتاب تاثیر دوپینگ بر روحیه ورزشکاران می‌خوانیم:
کنترل جامع نشان‌ دهنده مستقل‌ترین شکل از انگیزه بیرونی است و زمانی اتفاق می‌افتد که بین مقررات رفتاری و نیازها، اهداف و ارزش‌های تایید شده شخصی که بخشی از فرد هستند تجانس وجود دارد (دسی و رایان، 2002). به عبارت دیگر کنترل جامع زمانی اتفاق می‌افتد که رفتار جذب فرد شده و با ارزش‌ها و نیازهای فردی در یک خط قرار دارند (باربیو، 2009). در مجموع، مطالعات نشان داده‌اند که کنترل جامع ممکن است تاثیر انگیزشی مهمی در ترویج رفتارهای سلامت داشته باشد و تعجب‌آور است که تحقیقات محدودی این جنبه از پیوستار انگیزشی تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده را در زمینه‌های ورزشی مورد بررسی قرار داده‌اند.

یک دلیل اینکه چرا تحقیق بررسی‌ کننده کنترل جامع در زمینه ورزشی محدود هستند به استفاده از پرسشنامه مقررات رفتاری در ورزش به عنوان ابزار انتخابی برای تحقیقات مبتنی بر تئوری خودمختاری مربوط می‌شود. به طور کلی مدارک معتبر بودن پرسشنامه مقررات رفتاری چشمگیر است اما یکی از محدودیت‌های این ابزار فقدان خرده مقیاس کنترل جامع است که نشان دهنده مستقل‌ترین شکل از انگیزه بیرونی در چهارچوب تئوری خودمختاری می‌باشد (ویلسون، 2006).