بدان، رحمک الله: برداشتی آزاد از رساله حقوق امام سجاد (علیه السلام)

بدان رحمک الله ، بدان که امید است مشمول رحمت حق باشی، خداوند در هر حال، چه در حال حرکت و چه در حال سکون و آرامش و در هر عضو پیکرت که به حرکت در آوری و هر ابزاری که به کار می‌ بری، بر عهده تو حقوقی دارد که تو را در میان گرفته ‏اند، که بعضی از آن حقوق بزرگتر و پر اهمیت ‏‎تر است.

کتاب بدان رحمک الله در خصوص رساله حقوق امام سجاد (ع) مطالبی را تهیه و گردآوری نموده است. در ا ین اثر ابتدا حق الله، حق انسان بر خودش، حق زبان، گوش، چشم، پا، دست، شکم، عورت، نماز، روزه، صدقه و قربانی و … بر اساس آموزه‌ های رساله حقوق مطالبی را تبیین می‌نماید. در ادامه نویسنده حق هم‌ نشین، همسایه، رفیق، شریک، مال، طلبکار، معاشر، مدحی و … با رویکرد آن رساله به خوانندگان عرضه می‌ دارد. در پایان نوشتار پیش رو حق کسی که ما از او کمک می‌ خواهیم، حق کسی که سبب خوشحالی ما شده است، حق کسی که به ما ضرری رسانده است و … را بازنویسی می‌ کند. حق کسی که به دیگران احسان می‌ کند از بخش‌ های دیگر این پژوهش می‌ باشد.

رساله حقوق امام سجاد(ع) عنوان روایتی از امام سجاد(ع) است که در سه کتاب تحف العقول، من لایحضره الفقیه و الخصال ذکر شده است. در این روایت زیبا انواع حقوقی که مراعات آن برای یک جامعه جهان‌ شمول، انسانی و آرمانی کافی و لازم خواهد بود، وجود دارد.

منظور از حقوق در حقیقت بیان وظایفی است که در سه بعد ارتباطی انسان با خداوند، خود و مردم بر عهده هر فرد گذاشته شده و موظف به رعایت آن است؛ به طوری که می‌ توان گفت افراد یک جامعه این حق را دارند که این حقوق و وظایف را از همدیگر مطالبه کنند.

این حقوق شامل حق‌الله، شامل بعد ارتباط انسان با خدای خویش، حق‌ النفس با در نظر گرفتن ابعاد ارتباط انسان با خویشتن و حقوق اجتماعی که با نگاهی به ارتباطات اجتماعی انسان می‌ شود.