باورهای بنیادین

باورهای بنیادین نگاهی نو به اصول اعتقادات نوشته عبدالحسین فخاری کتابی با 50 نوشته کوتاه درباره اصول دین است. این پنجاه نوشته کوتاه پیش از این در فضای مجازی منتشر شده و مورد استقبال دست‌اندرکاران آموزش‌های دینی واقع شده بود. نویسنده به پیشنهاد مخاطبان این پنجاه نوشته را در قالب کتاب منتشر کرده است. در این کتاب مباحثی اعتقادی درباره اصول پنجگانه دین می خوانید. خواندن کتاب باورهای بنیادین را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟ معلمان اخلاق و پژوهشگران و دانشجویان علوم دینی بخشی از کتاب باورهای بنیادین بحث بر سر «عقل» بود که چیست؟ هر کس چیزی می‌گفت و جمع به نتیجه نمی‌رسید. استاد آمد و از او پرسیدند: راستی تعریف این عقل، چیست؟ استاد گفت: از تعریفش بگذرید که دیگران هم در آن مانده‌اند! بلکه در ماهیتش صحبت کنید که همه در آن متفقند: عقل، یک چراغ روشن در جان ماست که همه دریافت‌ها و فهم‌ها و کشف‌های ما در پرتو نور آن صورت می‌گیرد؛ همان که انسانیت ما و تمایز ما از دیگر موجودات به آن است؛ همان که، تکلیف، مسئولیت، پاداش و مجازات از آن نشات می‌گیرد؛ اگر عقل نبود، لازم نبود در هیچ دادگاهی حاضر شوید و به کسی پاسخگو باشید و از چیزی بهراسید و دغدغه‌ای داشته باشید؛ منشا همه تکالیف، تعهدات، امتیازات، پاداش‌ها و تنبیه‌ها، وجود عقل در نهاد آدمی است. عقل-یعنی همین گوهری که انسانیت ما به آن است-آن‌چنان شریف است که خداوند وقتی آن را آفرید، فرمود: به‌خاطر وجود توست که ثواب می‌دهم و عقاب می‌کنم (بک اثیب و بک اعاقب)... یکی از دانشجوها پرسید: کارکردهای عقل چیست؟ - عقل چندین نقش دارد: چراغ است که با آن امور را می‌بینید و تشخیص می‌دهید؛ ترازو و میزان است که با آن امور را می‌سنجید و قضاوت می‌کنید؛ ابزار تفکر است که در امور بیندیشید؛ هشداردهنده است تا بر اثر غلبه هوس‌ها نلغزید؛ راهبر شماست وقتی بر سر چندراهی‌ها قرار می‌گیرید و باید یک راه را انتخاب کنید... و خلاصه یک پیامبر الاهی در درون شماست که شما را به مقصد برساند... - اگر این‌طور است که می‌گویید، پس چرا این‌همه افراد گمراه و خطاکار و مجرم وجود دارد درحالی‌که همه عقل دارند؟