اقتصاد رفتاری

هدف کتاب اقتصاد رفتاری، تبیین حوزه‌های مشترک اقتصاد و روان‌شناسی است و ادوارد کارترایت بنای کار را بر عمومی کردن دانش اقتصاد و فراتر بردن آن از دایره اقتصاد خوانده‌‌های متخصص گذاشته است.

در خلال دهه‌های گذشته، اقتصاد رفتاری علم اقتصاد را به شدت متحول ساخته است. اقتصاد رفتاری با شناخت حقایقی همچون آنکه انسان‌ها گاهی اشتباه می‌کنند، مراقب یکدیگر هستند، و برخلاف آنچه اقتصاددانان به‌ طور مرسوم پنداشته‌اند، بی‌عاطفه و حسابگر نیستند، انسان را به متن علم اقتصاد بازگردانده است. این نتایج چنان مهیج و خیره‌ کننده‌اند که نگاه ما به رفتار اقتصادی انسان‌ها را به کلی تغییر داده است. کتاب اقتصاد رفتاری (Behavioral Economics) تلاش می‌کند تا علت چنین تغییر نگرشی را توضیح دهد.

کتابی که در دست شماست، یافته‌ها و دریافت‌های اقتصاد رفتاری را به شکلی قابل فهم بیان کرده و ایده‌های مهمی همچون حسابداری ذهنی، نظریه چشم‌انداز، تورش حال، نابرابری‌ گریزی و یادگیری را به تفصیل توضیح می‌دهد. برای آنکه بدانیم چرا اقتصاد رفتاری برای درک دنیای پیرامون ما ضروری است، کاربردهای این علم در زمینه‌های مختلفی همچون حراج‌ها، سقوط بازارهای سهام، صدقه و خیرات، مراقبت‌های بهداشتی، پس‌انداز برای دوران بازنشستگی، شکاف جنسیتی، اعتیاد و بسیاری از موضوعات متنوع دیگر تشریح شده است.

موضوع جدید و جالب توجه دیگر، علم اقتصاد مبتنی بر عصب‌شناسی است که در این کتاب به‌ طور تفصیلی بدان پرداخته شده است. نقش تکامل و فرهنگ در شکل‌گیری رفتار نوین اقتصادی نیز فصلی را به خود اختصاص داده است. توجه به عوامل شادی‌بخش و روش‌های ترغیب مردم به زندگی شادتر از دیگر موضوعات مورد بررسی در کتاب اقتصاد رفتاری است. تمامی مباحث فوق در کنار هم، کتاب حاضر را به متنی روان، جامع و ارزشمند برای تمامی دانشجویان بدل ساخته است. ادوارد کارترایت (Edward Cartwright)، نویسندۀ این اثر، مدرس اقتصاد دانشگاه کنت در کانتربری بریتانیاست.

در بخشی از کتاب اقتصاد رفتاری می‌خوانیم:

باید پذیرفت که حتی ساده‌ترین تصمیم‌های اقتصادی با لذات بسیار پیچیده‌اند. به عنوان مثال، فرض کنید که خریداری در یک مغازه خواربارفروشی، قفسه برشتوک صبحانه را برای انتخاب یکی از آن‌ها ورانداز می‌کند. آیا او باید همان برشتوکی را بخرد که همیشه می‌خرد؟ آیا او باید برشتوک جدیدی را امتحان کند که فروشگاه به تازگی معرفی کرده است؟ آیا خرید برشتوکی که پیشنهاد ویژه [با تخفیف مناسب] فروشگاه است، بهتر نیست؟ یا آنکه او باید وسوسه شده و برشتوکی را بخرد که شانس برنده شدن جایزه یک آخر هفته در جزایر کارائیب را برایش به ارمغان آورد؟

واضح است که اکثر ما وقت زیادی را برای بررسی تمام این موارد صرف نمی‌کنیم. در واقع، بسیاری از ما به‌ سادگی همان برشتوکی را می‌خریم که معمولا می‌خریم. با این کار می‌توانیم به‌ سرعت تصمیمی‌ بگیریم که احتمالا ما را شاد و سرخوش می‌سازد. این مثالی از یک روش اکتشافی است. یک روش اکتشافی، قاعده‌ای سرانگشتی یا یک قاعده ساده رفتاری است که افراد برای حل مشکل خود به کار می‌برند. خریدار می‌تواند مشکل خرید برشتوک را با روش اکتشافی «همان چیزی را بخر که معمولا می‌خری» حل کند. تقریبا همه تصمیمات اقتصادی ما در زندگیمان متکی به چنین روش‌های اکتشافی است که اگر چنین نبود، زندگی بسیار سخت و پیچیده می‌شد. از این رو است که ما نیازمندیم تا بدانیم روش‌های اکتشافی چگونه کار می‌کنند و چه تبعاتی به همراه دارند.