آب هرگز نمی میرد : خاطرات شفاهی سردار حاج میرزا محمد سلگی

«آب هرگز نمی‌میرد» خاطرات جانباز میرزامحمد سلگی از فرماندهان لشکر 32 انصارالحسین که با قلم حمید حسام به رشته تحریر درآمده است. این کتاب در سال 1393 توانست جایزه نخست جشنواره جلال آل احمد را از آن خود کند.
هشت سال جنگ تحمیلی رژیم بعثی صدام، علیه ملت بزرگ ایران، بی‌شک از دوران طلایی و پرافتخار مردمان این مرز و بوم است که انعکاس هرکدام از حوادث آن می‌تواند، چراغ راه و وسیله‌ای برای شناخت بیشتر آیندگان باشد. مگر نه این‌که، رهبر فرزانه انقلاب اسلامی ایران فرموده‌اند:
«از جنگ یک تصویر باشکوه، لیکن دوری در جلو چشم همه بود. باشکوه بود. باعظمت بود. اما مثل تابلویی که در بالا گذاشته باشند و آدم از دور بخواهد به آن نگاه بکند، این کتاب‌ها آمده‌اند ریزه‌کاری این تابلو را کشانده‌اند جلو و حالا انسان می‌تواند آن را از نزدیک ببیند.»
بی‌شک مرور حوادث جنگ تحمیلی از دریچه نگاه میرزامحمد، می‌تواند ما را بیش از پیش به زیبایی‌های آن تابلوی نقاشی نزدیک‌تر کند.
در بریده‌ای از کتاب می‌خوانیم:
اردیبهشت ماه سال 1363، به انصار الحسین ابلاغ شد که به جنوب برود. این اولین حضور تیپ ما در جنوب بود.
گردان حضرت اباالفضل، پس از عملیات، دوباره سازماندهی شد و نیروی جدید گرفت. بهترین خبر در این مقطع اعلام آمادگی حاج رضا زرگری برای پیوستن به گردان بود. از این خبر بسیار خوشحال شدم البته با تمام علاقه و ارادت به او، خجالت می‌کشیدم که در گردان حضرت اباالفضل به عنوان جانشین گردان کار کند. حاج رضا در عملیات مسلم بن عقیل فرمانده گردان و من فرمانده گروهان بودم.
هر چه بود، من آمدن او را به حساب ارادت به نام مقدس سقای کربلا گذاشتم و با خودم عهد کردم که هیچگاه از جایگاه فرماندهی با او صحبت نکنم و حرمت او را مثل یک برادر پاس بدارم. به ویژه وقتی شنیدم که با اصرار، فرمانده تیپ را متقاعد کرده که به گردان بیاید. در چشم و دلم بیشتر از گذشته بزرگ شد.
با آمدن آقای زرگری، احساس کردم جای خالی همه شهدای گردان در دو عملیات والفجر2 و والفجر5، پر شد. او با تجربه بالایی که داشت، کار آموزش و سازماندهی گردان را شروع کرد و من با جانشین ستاد تیپ، حاج رضا شکری‌پور برای استقرار در جنوب، از سر پل ذهاب به سمت اهواز حرکت کردیم.
معرفی کتاب:
کتاب "آب هرگز نمی میرد" روایت جانبازی است که از ابتدای دوران دفاع مقدس حضور فعالانه ای داشت. وی از ابتدای سال 62 فرمانده گردان 152 حضرت ابوالفضل (ع) لشکر 32 انصارالحسین (ع) بود که در این گردان تا بعد از عملیات کربلای 5 در سال 65 حضور داشت و به تعبیر سردار حسین همدانی نقش او در عملیات مرصاد مغفول ماند.
با توجه به اهمیت تاریخ شفاهی دفاع مقدس و لزوم جمع آوری خاطرات دفاع مقدس و تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه «این جنگ (جنگ هشت ساله‏) حقیقتا یک گنج تمام نشدنی است» و باید آن را استخراج کرد و هر رزمنده ای در این راستا وظیفه دارد تا خاطرات خود را برای آگاهی نسل های بعد از جنگ بیان و ثبت کند.
در این راستا کتاب «آب هرگز نمی میرد» در بردارنده خاطرات جانباز و پیشکسوت دوران دفاع مقدس حاج میرزا محمد سلگی است که با استفاده از تاریخ شفاهی و با انجام مصاحبه هایی در چندین فصل به نگارش سردار حمید حسام و مصاحبه گری جمشید طالبی و حمید حسام از انتشارات صریر به انتشار رسیده است.
«آب هرگز نمی میرد» اسلوبی تازه و طرحی نو در تاریخ شفاهی است که با محوریت خاطرات سردار میرزا محمد سلگی و روایت جمعی از رزمندگان گردان حضرت ابوالفضل و چهار فرمانده لشگر انصار الحسین (ع) به سامان رسیده است که این روش برای جامعیت روایت با توجه به اینکه راوی روایت خاطرات خود را حدیث نفس می دانست انجام شد. استشمام عطر علقمه را از خاطرات علمدار گردان حضرت ابوالفضل (ع) در این کتاب می توان دریافت.
حاج میرزا محمد سلگی راوی کتاب آب هرگز نمی میرد متولد نخستین روز فروردین ماه سال 1335 از روستای هادی آباد در فاصله 25 کیلومتری شهرستان نهاوند است که سومین فرزند خانواده شیخ علی محمد سلگی است.
فصل اول کتاب به معرفی راوی و نحوه بزرگ شدن او در خانواده ای مذهبی در روستا و ارادت مردم لر زبان این خطه به حضرت ابوالفضل (ع) و شخصیت های عاشورایی می پردازد، در بخشی از فصل دوم راوی از روستا برای کار نقاشی ساختمان به همراه برادرش به تهران سفر می کند در بخش هایی از این قسمت به دوران انقلاب و فرهنگ حاکم در پوشش زنان و دختران و فرهنگ غربی نیز اشاره می شود که در شهر فرنگ، تهران آن زمان حاکم بود و راوی در سال 54 عازم خدمت سربازی می شود و در سایر فصول نیز به فعالیت ها و مصاحبه های انجام شده و عملیات های آن دوران پرداخته می شود.
نکته قابل توجه دیگر داستان ذکر قسمتی از روایت ها با گویش مردم خطه نهاوند به زبان لری است که نگارنده کتاب در برخی قسمت ها که زبان برای خواننده نامفهوم است توضیحاتی را در پاورقی به خوبی آورده است همچنین تعدادی از مصاحبه های انجام شده با اعضای خانواده و فرماندهان دوران دفاع مقدس و همرزمان حاج میرزا در پاورقی آمده است.
نگارنده به خوبی موفق شده تصویر سازی از شخصیت ها و مکان ها را با توصیفات خود در ذهن خواننده جای دهد.
این کتاب از فرهنگ عاشورایی، نمادهای عاشورا و وفاداری به ائمه معصومین برگرفته شده که در مصاحبه های این کتاب حدود 50 نفر شرکت داشتند و چینش خاطرات آن بر اساس زمان، عملیات ها و اولویت بندی انجام گرفته است.
نکته قابل توجه این کتاب این است که راوی کتاب حاج میرزا محمد سلگی، نگارنده کتاب سردار حمید حسام و مصاحبه گر کتاب جمشید طالبی هر سه از رزمندگان و جانبازان دوران دفاع مقدس هستند، ضمن اینکه حاج میرزا محمد سلگی هم اکنون در جایگاه مشاور استاندار همدان در امور ایثارگران فعالیت می کند.
نکته جالب کتاب حاضر، این است که کتاب توسط نویسنده ای که خود جانباز دوران دفاع مقدس است و با حضور و اطلاعاتی که در مورد عملیات ها دارد به نگارش در آمده. کتاب در مورد راوی که جانباز دو پا قطع است و تعدادی از مصاحبه ها نیز توسط مولف که جانباز هستند انجام و پیاده شده است.
کتاب «آب هرگز نمی میرد» شامل 11 فصل و عنوان های کر شیخ علی ممد، رنگ خدا، زیر علم عباس، گردان سقا ها، مجنون؛ جنگ آب و آتش، شب عاشورایی انصار الحسین، فاو؛ سلام بر تشنگی، آب هرگز نمی میرد، ما گردان ابالفضلیم، با دو پای بریده و فصلی با عنوان خدا با ما بود می باشد و در خلال کتاب نیز تصاویر مرتبط با هر فصل نیز آورده شده است.