قمار: رمزگشایی از پرونده ایران کنترا (مذاکرات تاریخی و محرمانه ایران و آمریکا در دهه شصت)

سید محمد مهدی دزفولی در کتاب قمار سعی برآن دارد تا با بازخوانی پرونده مذاکرات مخفیانه ایران و آمریکا به نام پرونده ایران کنترا نقش عوامل داخلی و سیاست های خارجی آمریکا را برای خواننده به تصویر بکشد، تصویری واقعی هرچند دیر از افراد دخیل در این پرونده اما شفاف و واقعی از افرادی که تا کنون حتی نامی از آنها در سیاست خارجی ایران ذکر نگردیده است.

ایران گیت و پشت پرده معامله‌ای مهم

در 13 آبان 1365، رئیس وقت مجلس شورای اسلامی حجت الاسلام والمسلمین اکبر هاشمی رفسنجانی در میان شعارهای مرگ بر آمریکا، برای سخنرانی پشت تریبون مراسم سالگرد تسخیر سفارت آمریکا در تهران رفت و بعد از حمله به لیبرال‌ها و غرب زده ها تاملی کرد و گفت: «من نمونه بسیاری از استیصال آمریکایی‌ها را در سینه انباشته‌ام و مطالبی دارم که نمی‌شود اینجا همه آن را مطرح کرد و شاید در آینده چنین فرصتی پیش آید». رئیس وقت مجلس سپس به ماجرای درخواست آمریکایی‌ها برای آزادی گروگان‌های خود در لبنان و واسطه‌گری نخست وزیر ژاپن اشاره کرد و در نهایت به واسطه‌گری دلال‌های اسلحه و ورود هواپیمای حامل سلاح و قطعات پیچیده برای ایران پرداخت که تمام سرنشینان آن در حالی با پاسپورت ایرلندی وارد ایران شدند که به قول آقای هاشمی به علت این ورود با هویت جعلی جمهوری اسلامی می‌توانست به جرم ورود غیرقانونی و جاسوسی، آنها را بازداشت و محاکمه کند. در حالی که همه سکوت کرده بودند تا ببینند افشاگری ها تا به کجا پیش می‌رود و چه میزان از شایعات اخیر در برخی رسانه‌های منطقه تایید یا رد می‌شود. . . .

رمز عبور چرا مک فارلین و هیئت همراه به تهران سفر کردند؟ تحلیل آمریکایی ها از این سفر چه بود؟

حواشی هاشمی از مدتها پیش با آمریکا ارتباط داشتند. مثلا کنگرلو مشاور سیاسی میرحسین یکی از آنها بود اقوام نزدیک هاشمی هم به اروپا در رفت و آمد بودند. اصل ارتباط هاشمی و اطرافیانش با آمریکا از چند طریق بود اول، ساواکی فراری محکوم به اعدامی قربانی (فر) که نقش دلال اسلحه را بازی میکرد و طرف سازمانی او همان مشاور موسوی بود؛ دوم برادرزاده هاشمی که به بهانه تهیه اسلحه با قربانی فرآشنایی پیدا کرده بود و مورد توجه آمریکایی‌ها و امید آنها به وساطت مستقیم قرار گرفته بود. نهایتا پس از مطالعات و بررسی‌هایی که دو طرف ایرانی و آمریکایی درباره نوعی توافق برای مدیریت آینده کشور کرده بودند، اصل توافق نهایی را که مهمترین قسمت روابط مذکور بود به همان ملاقات معروف مک فارلین معاون رئیس جمهور آمریکا با شخص اکبر هاشمی موکول کرده و برنامه سفر کاملا محرمانه را تدوین کرده بودند و هتل اقامتگاه و امور امنیتی هم پیش بینی شده بود. تمام این اقدامات از لحاظ ظاهری و به اصطلاح فیزیکی در پوشش معامله اسلحه و آزادسازی گروگان‌های آمریکایی در لبنان بود ولی عمق قضیه سری بود و فقط چند نفر اطلاع داشتند. تحلیل آمریکایی تثبیت آینده نفوذشان در ایران و به تحلیل بردن تدریجی نظام اسلامی و انقلابی بود و با این سفر میخواستند به موضع مطمئنی برسند. در واقع ملاقات مهم و محرمانه مک فارلین برای محکم کاری و قرارداد رسمی با طرف ایرانی بود و شاید به نظر آنها بیت منتظری مهره سوخته‌ای بود و گزینه هاشمی قطعی و تمام شده به نظرشان می‌رسید هاشمی در ایران هم اطراف