تاریخ حدیث شیعه سده (8-11)

حدیث، در طول حیات خویش، از بدو ظهور تا کنون، فراز و نشیب‏هاى بسیارى به خود دیده است. شناخت این مسیر و ویژگى‏هاى آن را «تاریخ حدیث» بر عهده دارد- که رشته‏اى واسطه میان دو دانش حدیث‏شناسى و تاریخ است-.
چگونگى ظهور حدیث، برخورد صحابه پیامبر صلى الله علیه و آله و امامان معصوم با آن و نیز شیوه‏هاى برخورد عالمان بزرگ با این منبع مهم و اصلى شریعت، از مباحث مهم تاریخ حدیث به شمار مى‏آید.
مطالعه تاریخ حدیث، شرط لازم براى تحقیق صحیح در حوزه‏هاى مختلف علوم حدیث است؛ چرا که به هر حال، حدیث، یک پدیده تاریخى است که نمى‏توان بدون در نظر گرفتن مسیر تاریخى‏اش، در زوایاى آن، بحث دقیقى ارائه کرد. قطعا مطالعه در سند حدیث یا متن آن و یا هر موضوع دیگر مرتبط با آن، به صورت موردى و بدون توجه به همه یا بخش‏هایى از تاریخ حدیث، تنها مطالعه‏اى ذهنى و انتزاعى خواهد بود و در موارد بسیارى، بیم آن وجود دارد که نتیجه این گونه مطالعات، به دور از واقعیت باشد.
از سوى دیگر، حدیث، به عنوان پدیده‏اى تاریخى، مورد هجوم شبهات تاریخى هم قرار گرفته است؛ شبهاتى که نمى‏توان آنها را بدون مطالعه تاریخ حدیث، پاسخ گفت.
به علاوه، اتصال حدیث به عصر معصوم و در امان ماندن آن از دستان تحریفگر پیدا و پنهان را باید با مطالعات تاریخى به اثبات رساند و بدین گونه، پشتوانه علمى حدیث را شناخت و شناساند.