آرمان شهر (اتوپیا)

معرفی کوتاه:
توماس مور در آرمان شهر تصویری خارق العاده از جزیره ای دور ترسیم می کند که در آن جامعه‌ی کامل،مردم در آرامش و هماهنگی زندگی می‌کنند.جایی که نامش به معنای "هیچ کجا" است. کتاب حاضر، یکی از کتاب‌های مجموعه «ایده‌های بزرگ» است که در آن نگارنده از آرمان‌شهر تصویر خارق‌العاده از جزیره‌ای در ترسیم می‌کند که در آن جامعه کامل، مردم در آرامش و هماهنگی زندگی می‌کنند. نگارنده در اتوپیا با نگاهی وسیع‌تر، اما انتقادی به سازمان‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی انگلستان رویکردی سوسیالیستی در ترسیم جامعه آرمانی خود دارد؛ نفی مالکیت خصوصی وجه مشخصه آن را تشکیل می‌دهد، اما برخلاف جامعه کمونیستی به‌نوعی توجه به مسائل دینی نیز داشته و خانواده را همچون جوامع دینی اساس و پایه جامعه آرمانی خود قرار می‌دهد. اتوپیا در حالی پرآوازه شد که مور پیشتر ادعا کرده بود این کتاب را صرفا برای سرگرمی نوشته و قصد نداشته است آن را در اختیار خوانندگان قرار دهد. این در شرایطی است که از اراسموس که بر چاپ آن نظارت داشت، سپاسگزاری می‌کند. اتوپیا با موقعیت ویژه انگلستان در آن زمان بیگانه نیست؛ انگلستان در آن زمان پایان جنگ‌های ‌‌صد ساله و آغاز جنگ‌های ‌‌داخلی را تجربه می‌کرد؛ از یک طرف اشراف و ثروتمندان برای به دست آوردن قدرت سلطنتی در کشمکش بودند، و از طرف دیگر وضعیت اقتصادی در حال تغییر بود؛ بازرگانان و تجار برای دامداری افسار گسیخته و تولید پشم و صادرات آن به کمک اشراف و ثروتمندان توانستند مزارع کشاورزی را از روستاییان بگیرند و به مراتع تبدیل کنند. کشاورزی به یکباره از رونق افتاد و کشاورزان بیکار و با تنگی معیشت روبرو شدند. در نتیجه، گروهی از آنان آواره و گروهی که ده‌ها هزار نفر را بالغ می‌شد، توسط حکومتها به مرگ محکوم شدند.
توضیحات:
«آرمان‌شهر» یا اتوپیا نوشته توماس مور(1535-1478)، فیلسوف انگلیسی است.
هر چند ریشه‌های ‌اصلی سنت آرمان‌شهر گرایی را باید در جمهور افلاطون جستجو کرد، اما مور با نگارش اتوپیا آغازگر سنت آرمان‌شهر‌گرایی شناخته شد و بدین‌ سان مرحله جدیدی از نقد اجتماعی در تاریخ اندیشه غرب شکل گرفت. «کتاب توماس‌مور چنان شهرتی یافت که به زودی نام یونانی خود - اتوپیا، یعنی هیچ کجا- را مثل یک عنوان کلی به تمام طرح‌های ‌آرمانی مربوط به یک شهر خیالی داد؛ چنان که امروز هنوز هر طرح خیالی یک مدینه فاضله را به همین نام می‌خوانند.» اتوپیا که به ترسیم ساختار هندسی آرمان‌شهر خیالی سرتوماس مور می‌پردازد، در بین ارباب فکر و اهل نظر اهمیتی ویژه یافت؛ تا جایی که برخی از محققان این اثر را از پر آوازه‌ترین ‌ کتاب‌های ‌جهان خوانده و برخی فرقه‌ها از جمله یسوعی‌ها را در طراحی حکومت سیاسی خود متاثر از اتوپیای توماس‌مور دانسته‌اند. برتراندراسل در اهمیت این کتاب خاطر نشان می‌کند: «نام مور تقریبا فقط به واسطه کتاب اتوپیا در خاطره‌ها باقی است.» به نوشته مترجمان فارسی اتوپیای مور، «این کتاب سر سلسله آثار بسیاری در اروپا درباره‌ی ‌جامعه آرمانی و ساخت و سازمان آن به شمار می‌آید...» و نیز کتابی است که جوهر بسیاری از سخنانی را که بعدها در تمدن اروپایی طرح شد در خود دارد و از این جهت کتابی است که با سرنوشت تمدن اروپایی پیوندی نهانی و ژرف دارد.» این اثر در قرن شانزدهم در نگرش رهبران نهضت‌های ‌مذهبی با گرایش‌های ‌سوسیالیستی آلمان همچون لوتر و نیکلااشتورک و توماس مونترز تاثیر گذاشت. نوشته او در شکل گیری نظریه کمونیسم، خاصه در نیمه دوم قرن هیجدهم تاثیر بسیار عمیقی داشت. بنابراین چنان که برخی نیز گفته اند، اتوپیا «مولود احتیاج زمانه خویش بود که مقاومت و حتی عصیان در مقابل بی‌تحرکی جامعه‌ای کهنه و راکد را طلب می‌کرد.»