حیله های شرعی و چاره جویی های صحیح (در فقه اسلامی)

چه کسانی به سراغ حیله‌ها می‌روند؟
بی شک والاترین ویژگی مومنان، صفت زیبای عبودیت و بندگی خداست، وروشن‌ترین دلیل این مدعی، آن که مسلمانان از آغاز اسلام تا قیام قیامت، روزانه حداقل ده بار قبل از شهادت بر رسالت پیامبر بزرگوار اسلام 9، به عبودیت و بندگی ایشان شهادت می‌دهند (واشهد ان محمدا عبده ورسوله)، یعنی راز رسیدن به مقام شامخ و بی‌بدیل رسالت را، بندگی و عبودیت کامل آن حضرت می‌دانند.
اما نکته قابل دقت تفاوت «عبادت» و «عبودیت» است ! زیرا عبادت چیزی است، و عبودیت چیز دیگر، و بدین جهت هر عابدی «عبد» نیست، ولی هر عبدی «عابد» است. شیطان رانده شده عابد بزرگی بود، که طبق برخی از روایات مدت بسیار طولانی خداوند را عبادت کرد ،
ولی هرگز بنده خوبی نبود، وطعم شیرین عبودیت را نچشید، و گر نه در مقابل معبودش سرکشی و طغیان نمی‌کرد، و راه گمراهی را نمی‌پیمود، و در نهایت مطرود ومنفور معبودش قرار نمی‌گرفت.
اولین قدم عبودیت معرفت و شناخت خداوند متعال است، وریشه معرفه الله اعتقاد به توحید در تمام شاخه‌های آن است، و شیطان
فاقد این گوهر گرانبها بود.
مسلمانان را از جهتی می‌توان به سه دسته تقسیم کرد :
گروهی، هر چند قلیل، به مقام عبودیت رسیده، و عابد نیز هستند. عده‌ای فراوان فقط عابدند، وبهره کافی از عبودیت نبرده‌اند، و گروه سوم از هیچ یک نصیبی ندارند.
حیله‌های دروغین به نام حیله‌های شرعی به کار گروه سوم نمی‌آید؛ زیرا آنان سربر طاعت شیطان نهاده، و در مکتب شیطان تمام گناهان مباح است و نیازی به حیله‌های شرعی نمی‌باشد.
گروه دوم، که هنوز در بندگی هوای نفس خویشند، هر چند در ظاهر چهره عبودیت دارند، ولی برای رسیدن به خواهش دل وتمنای نفس خویش، به هر راهکار و حیله‌ای متمسک می‌شوند. چه آن راهکار مشروع باشد، یا مورد رضای پروردگار نباشد.
اما گروه اول، که طبق فرمایش امام صادق 7 تمام فکر وذکر آنها کسب رضایت پروردگار در سایه عمل به واجبات وترک کارهای حرام است ، هر چند از حیله‌ها و چاره‌جویی‌هایی که مشکلات را آسان
می‌کند، و محرومیتها را بر می‌چیند، و تنگناها را فراخ می‌نماید، ناخشنود نیستند؛ اما تنها راهکارهایی را می‌پسندند که مورد رضایت پروردگار و معبودشان باشد، و آنها را هرگز از مسیر عبودیت و بندگی خارج نسازد.

مباحثی که پیش روی شماست، حیله‌های مشروع را از حیله‌های نامشروع و به تعبیر دیگر چاره‌جویی‌های مثبت را از منفی جدا می‌کند، تا راه را برای گروه اول، که تمام تلاششان طی مسیر عبودیت و بندگی خداست، هموار سازد، و کمک موثر و خوبی برای آنها باشد.

انتشارات امام علی بن ابی طالب (ع) http://imamalipub.ir