کارل مارکس : یک زندگی قرن نوزدهمی

کتاب «کارل مارکس: یک زندگی قرن نوزدهمی‌»، تصویری جامع از زندگی خصوصی و اجتماعی مارکس، و اندیشه فلسفی، فعالیت‌‌های سیاسی، و آرزوهای برآورده شده، محقق‌نشده و ناتمام وی ترسیم کرده است. تصاویر انتهای کتاب، نمایش هنری سنجیده‌ای است از آغاز و فرجام زندگی مردی که رویایش نشاندن تندیس آزادی و عدالت بر دروازه جهان بود، اما اکنون در گورستان «های‌گیت‌» لندن زیر تندیسی آرمیده است که نگاهش به دور‌دست‌هایی است بسان آرمان‌شهری که مارکس می‌خواست و ندید و شاید دیگران هم هرگز نبینند. اما اینکه مارکس در دهه دوم قرن بیست و یکم هم می‌تواند موضوع کتابی پرآوازه باشد، نشانه‌ای است از این که تلاش خستگی‌ناپذیر این «مرد، پدر، مبارز، اقتصاددان، و فیلسوف» در میان آن همه مشکلات زندگی، برای شناختن و شناساندن جهان، چندان هم بی‌حاصل نبوده و بد یا خوب مهر خود را بر تاریخ زده و همچنان تاثیرگذار است.
توضیحات کتاب:
«کارل مارکس: یک زندگی قرن نوزدهمی» نوشته جاناتان اشپربر(-1952)، می‌کوشد تصویری فراگیر و همه سویه از زندگی فردی و اجتماعی مارکس(1883-1818) و اندیشه‌ها، آرمان‌ها و تلاش‌های او ارائه دهد.
کتاب «کارل مارکس: یک زندگی قرن نوزدهمی‌» کتابی است در نقادی بی‌پرده مارکس و تلاش مولف در سراسر کتاب این بوده است که نشان دهد مارکس با همه بزرگی‌اش آغشته به انواع تعارض‌ها و تضادهاست. اما این کتاب چند ویژگی دارد:
نخست اینکه این کتاب، همه اجزای زندگی خصوصی و عمومی، سیر فکری و فعالیت‌های سیاسی و مطبوعاتی کارل مارکس را چنان با ذکر جزئیات توضیح داده است که ناگفته‌های چندانی باقی نمانده است.
دوم اینکه، با وجود اینکه مولف این کتاب، از انقلاب روسیه و کشاکش‌های ایدئولوژیک عصر جنگ سرد و پس از آن خبر داشته، تاثیر این تحولات بر نوشته‌اش ناچیز و قابل اغماض است.
سوم اینکه مارکس در این کتاب همانند هر انسان دیگری مستعد بزرگی و خردی، کامیابی و ناکامی، سازگاری و ناسازگاری تصویر شده و خطاهایش فاجعه علمی و معطوف به شرارت‌های استالینی توصیف نشده است. اهمیت این جنبه کار جاناتان اشپربر در این است که مارکس را از زیر غبار تعصبات حامیان و مخالفان جزم‌اندیش او بیرون کشیده و در چارچوب اقتضائات قرن نوزدهم تصویر کرده و در واقع ستمی را که بر متفکر بزرگی چون مارکس رفته عیان کرده است. شاید بزرگ‌ترین ستمی که در طول تاریخ بشریت بر اندیشه و اندیشمندان رفته است بت‌سازی از بت‌شکنان و منجمد کردن اندیشه‌های راهگشا یا رهایی‌بخش آنان در قاب تنگ اصول مسلم، تغییرناپذیر و ابدی بوده است. ارسطو که در برابر معلم بزرگی چون افلاطون می‌ایستد و ایده‌آلیسم او را به باد انتقاد می‌گیرد از سوی اصحاب مدرسه نه تنها بت که چماقی می‌شود که بیش از هزار سال بر سر هر نوع اندیشمند و اندیشه‌ای فرو کوفته می‌شود.
معرفی کتاب:
در یک قرن و نیم گذشته و به‌ویژه از آغاز سده‌ بیستم تاکنون، کمتر موضوعی در حوزه علوم انسانی مطرح شده که نام کارل مارکس در آن نیامده باشد. هزاران کتاب و مقاله درباره زندگی و آثار او نوشته شده و تاثیرش بر جهان پس از خودش، از منظرهای گوناگون واکاوی شده است. یک سوی طیف نویسندگان این آثار، شیفتگان مارکس ایستاده‌اند و سوی دیگرش مخالفان سرسخت وی. در میانه این طیف نیز پژوهش‌های دانشگاهی قرار دارد که در آنها کوشش شده است، زندگی و آثار مارکس «بی‌طرفانه» بررسی شود.
حسن بزرگ کتاب حاضر از این جنبه، شاید این باشد که به خواننده نشان می‌دهد کارل مارکس در حوزه تفکر فلسفی و اقتصادی، بشر را گامی بزرگ به پیش رانده، در حوزه عمومی منشا تحولاتی مهم شده و در عرصه خصوصی یک انسان معمولی بوده که مانند دیگران عاشق می‌شده، با پدر و مادرش دعوا می‌کرده، دوستی‌ها و دشمنی‌هایی داشته، در مرگ فرزندانش زار می‌زده و بی‌تابی می‌کرده و با آنکه از نمادهای خرد‌گرایی مدرن و مخالف هر نوع اندیشه فئودالی بوده، بارها به دوئل توسل جسته که از نمادهای اشرافیت و اثبات نجابت است.