تجوید (قواعد قرائت قرآن مطابق با روایت ورش از قرائت نافع)

معرفی کوتاه
تجوید، علم قرائت فصیح قرآن و فن تلفظ صحیح حروف آن است. این دانش از دانش‌های قرآنی است. این علم مجموعه قواعد و ضوابطی را برای صحیح خواندن حروف و کلمات قرآن و نیز دیگر مباحث آوا‌شناسی در برمی‌گیرد. در مرحله عملی، این مهارت بر اساس اداء و استماع به افراد آموزش داده می‌شود. فقها تلفظ صحیح حروف عربی در نماز را واجب می‌دانند؛ اما رعایت قواعد تجوید را لازم نمی‌دانند.
علم تجوید، در مجموعۀ علوم قرآنی و فنون عربیت جای داشته و از آغاز با مطالعات آوا‌شناسی زبان عربی همراه بوده و مسائل و مباحث آن همواره با علم وقف و ابتدا، علم الاداء و علم قتجوید در لغت به معنای تحسین، زیباسازی، نیکو گفتن، سالم و بی‌عیب گردانیدن است. تجوید برگرفته از جودت (نیکویی) و جید (نیکو) متضاد ردی (وازده و نامرغوب) که در اصطلاح نیز نزدیک به همین معنا گرفته شده است. [2] در اصطلاح، عبارت است از تلفظ حروف عربی از جای خود، به گونه‌ای که حق صفات هر حرف و نیز احکام آن بخوبی اداء و رعایت شود. هدف از علم تجوید توانا ساختن قاری بر تلاوت زیبا و استوار و تلفظ فصیح حروف قرآن کریم و حفظ زبان از اشتباه در خواندن کتاب الهی است. ابن جزری (متوفی 833) در التمهید فی علم التجوید تجوید را زیور تلاوت و زینت قرائت می‌داند.
ترکیب اضافی «تجوید قرآن» یک اصطلاح متاخر است.
در عهد صحابه و تابعین نیز، تنها دو مورد از کاربرد واژۀ تجوید برای قرآن گزارش شده است: یکی، روایت منسوب به ابن ‌مسعود: «جودوا القرآن» که احتمالا تصحیف یا نقل به معنا در آن راه یافته، و دیگری سخن مشهور امام علی (ع): «الترتیل تجوید الحروف و معرفه الوقوف» [7] که به صورت «الترتیل هو حفظ الوقوف و بیان الحروف» نیز روایت شده ست.
به نظر اغلب فقها، تلفظ صحیح حروف عربی در قرائت حمد و سوره نماز واجب است، اما فراگیری تجوید و اجرای همه ضوابط آن، بدانگونه که قاریان ممتاز رعایت می‌کنند، شرعا واجب نیست بلکه از محسنات و امور تخصصی تلاوت به شمار می‌آید.رائات هم‌پوشانی داشته است.