مناجاتنامه خواجه عبدالله انصاری

شیخ‌الاسلام ابواسماعیل عبدالله ‌بن ابی‌منصور محمد (تولد: 396 ه‍. ق. / 1006م. وفات: 481 ه‍. ق. / 1088 م.) معروف به «پیر هرات» و «پیر انصار» و «خواجه عبدالله انصاری» و «انصاری هروی»، دانشمند و عارف بود. وی از اعقاب ابوایوب انصاری است. مادرش از مردم بلخ بود و عبدالله خود درهرات متولد شد و از کودکی زبانی گویا و طبعی توانا داشت چنانکه شعر پارسیو تازی را نیکو می‌سرود…

خواجه عبدالله انصاری معروف به پیر هرات و پیر انصار از دانشمندان و عارفان بزرگ قرن 481 ه. ق می باشد. وی شعر می سروده ولی بیشتر شهرتش به خاطر رسالات و کتب مشهوری می باشد که تالیف کرده است. از جمله تالیفات بزرگ خواجه عبدالله می توان به رساله دل و جان، مناجات نامه، الهی نامه، زادالعارفین، قلندر نامه، محبت نامه و … اشاره کرد.

مناجات‌های خواجه عبدالله انصاری به سبب شور، عمق و حال که در آنها وجود دارد از دیر باز حتی در زمان حیات او دلهای خاص و عام را صید کرده است. این مناجات‌ها که در حقیقت بیان آزادانه فکری در یافت‌های پیر هرات و به سخن دیگر راز و نیاز بنده‌ایست که جانش لبریز از شور و شوق و عشق به خدای خویش است.

الهی! یکتای بی‌همتایی، قیوم توانایی، بر همه چیز بینایی، در همه حال دانایی، از عیب مصفایی، از شرک مبرایی، اصل هر دوایی، داروی دل‌هایی، شاهنشاه و فرمانروایی، به تو رسد ملک خدایی.
الهی! نام تو ما را جواز، مهر تو ما را جهاز، شناخت تو ما را امان، لطف تو ما را عیان.
الهی! ای خالق بی‌مدد و ای واحد بی‌عدد، ای اول بی‌هدایت و ای آخر بی‌نهایت، ای ظاهر بی‌صورت و ای باطن بی‌سیرت، ای حی بی‌ذلت، ای معطی بی‌فطرت، ای مهربان بر خلایق عذرهای ما بپذیر که تو غنی و ما فقیر و بر عیب‌های ما مگیر که تو قوی و ما حقیر، از بنده خطا آید و ذلت و از تو عطا آید و رحمت.
الهی! … .